Ομιλία της Νάντιας Βαλαβάνης στη συζήτηση επί της αρχής του σχεδίου νόμου : «Ρύθμιση θεμάτων της ΑΔΜΗΕ Α.Ε.».

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ 

ΙΕ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΥΝΟΔΟΣ Β΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΟΣΤ΄ Τετάρτη 29 Ιανουαρίου 2014 

Συνέχιση της συζήτησης επί της αρχής του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής: «Ρύθμιση θεμάτων της ΑΔΜΗΕ Α.Ε.». 

 ΟΛΓΑ – ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ: Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, χθες και σήμερα ο Εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ τεκμηρίωσε με επάρκεια γιατί αποτελεί εγκληματική πολιτική επιλογή, που πρέπει να καταφέρουμε να αποφευχθεί πάση θυσία -αναλαμβάνοντας ο κάθε Βουλευτής, συμπεριλαμβανομένων και των Βουλευτών της Συμπολίτευσης, τη δική του προσωπική ευθύνη- η πώληση του ΑΔΜΗΕ, δηλαδή του πανελλαδικού δικτύου μεταφοράς ηλεκτρισμού υψηλής τάσης από τις ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες στους υποσταθμούς.

 Πρόκειται για μια δημόσια επιχείρηση κατεξοχήν στρατηγικής σημασίας από κάθε άποψη: οικονομική, αναπτυξιακή, οργάνωσης ολόκληρης της κοινωνικής ζωής που στηρίζεται στην απρόσκοπτη ηλεκτροδότηση και, βέβαια, οργάνωσης -καθόλου αμελητέο- της εθνικής ασφάλειας και άμυνας σε ένα τόσο ευαίσθητο γεωπολιτικό χώρο, όπως είναι ο ελληνικός εναέριος και επίγειος. 

Χαρακτηριστικό της σημασίας του ΑΔΜΗΕ απ’ αυτήν την τελευταία άποψη, είναι το γεγονός ότι στη Μέκκα του νεοφιλελεύθερου νεοκαπιταλισμού, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, με πολλές ιδιωτικές ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες –θυμόμαστε όλοι τι σήμαινε αυτό πριν από δύο χρόνια με τα τεράστια πολυήμερα μπλακ άουτ στην Καλιφόρνια- τα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρισμού ανήκουν παναμερικανικά στην Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση. Και τα διαχειρίζεται εκ μέρους της το Υπουργείο Άμυνας. 

Η στρατηγική σημασία των δικτύων ηλεκτρομεταφοράς επηρεάζει, επίσης, με καθοριστικό τρόπο την εικόνα στην Ευρώπη. Όπου μόνο 5 από τις 28 χώρες έχουν ιδιωτικοποιημένα δίκτυα –Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία και Πορτογαλία- ενώ στις υπόλοιπες 23 είναι δημόσια, συμπεριλαμβανομένης μέχρι σήμερα και της Ελλάδας. Γνωστοί νεοφιλελεύθεροι, όπως ο Πρόεδρος του Eurogroup και Υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας Γερούν Ντάισελμπλουμ, με επιστολή του στους Βουλευτές μόλις τον προηγούμενο Οκτώβριο του 2013, εξηγούσε στο Ολλανδικό Κοινοβούλιο ότι τα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας TenneT και μεταφοράς φυσικού αερίου Gasunie, δηλαδή ο δικός μας ΔΕΣΦΑ, αυτός που πουλήσαμε στους Αζέρους, «εξαιρούνται από το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων στην Ολλανδία, επειδή θεωρούνται στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη της χώρας».

 Ο ίδιος φυσικά επιμένει στη συμμόρφωση της Ελλάδας με την ιδιωτικοποίηση του ελληνικού δικτύου ηλεκτρομεταφοράς ως μνημονιακή υποχρέωση που εμφανίστηκε δημόσια για υλοποίηση πρώτη φορά πέρυσι - προφανώς κατ’ αναλογία με τα λεγόμενα του κ. Σόιμπλε ότι ο ελληνικός λαός «θα πρέπει να κάνει τα μαθήματά του», αλλά ο ίδιος δεν θα εφάρμοζε ποτέ ένα τέτοιο πρόγραμμα, σαν το ελληνικό, στη Γερμανία.

 Γιατί η πραγματικότητα είναι ότι η Ελλάδα εξάντλησε με το παραπάνω τις υποχρεώσεις εφαρμογής της Οδηγίας 72/2009/ΕΚ «για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας», συστήνοντας με το ν. 4001/11 τον ΑΔΜΗΕ ΑΕ ως ανεξάρτητο διαχειριστή ηλεκτρικής ενέργειας, με σκοπό να διαχειρίζεται το ελληνικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και να έχει την ευθύνη λειτουργίας, συντήρησης και ανάπτυξης του ΕΣΜΗΕ, ώστε να διασφαλίζεται ο εφοδιασμός της χώρας με ηλεκτρική ενέργεια με τρόπο ασφαλή, αποδοτικό και αξιόπιστο - ως 100% θυγατρική εταιρεία της ΔΕΗ, αλλά με λειτουργική και διοικητική αυτοτέλεια.

 Και λέω ότι το έκανε «και με το παραπάνω», γιατί με βάση αυτήν την Οδηγία 72/2009/ΕΚ εφόσον τα δίκτυα ήταν ενσωματωμένα σε καθετοποιημένη πρωθύστερα εταιρεία, μπορούσαν να μην διασπαστούν καν από αυτή –θα μπορούσε δηλαδή να εξακολουθεί να είναι τμήμα της ΔΕΗ- αλλά να διαχωριστούν μόνο λειτουργικά από τις δραστηριότητες παραγωγής και προμήθειας ρεύματος.

 Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βεβαίως ό,τι δεν μπορεί να περάσει, τουλάχιστον ακόμα, ως Οδηγία γενικής χρήσης, το περνάει μέσω εκβιασμών στις χώρες με Μνημόνια –Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ελλάδα- ή υπό καθεστώς ιδιαιτέρων δεσμεύσεων, όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Ξέρετε τι απαντά καθοριστικά η ΕΕ στην Επιτροπή Έρευνας του Ευρωκοινοβουλίου για την Τρόικα, που θα συναντήσουμε απόψε: «Δεν το επιβάλαμε εμείς. Αποτελεί επιλογή της χώρας». Βέβαια η Ιρλανδία, που είχε τέτοια μνημονιακή υποχρέωση, ακύρωσε την ιδιωτικοποίηση των δικτύων και σήμερα παραμένουν δημόσια. 

Δυστυχώς, κάπως έτσι εμφανίζεται πάντως να συμμερίζεται αυτήν την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η Ελληνική Κυβέρνηση, σε σχέση με την ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, προφανώς για να δικαιολογήσει την πλήρη μεταστροφή της μετεκλογικής δέσμευσης του Πρωθυπουργού, κατά τη συζήτηση των Προγραμματικών Δηλώσεων της Κυβέρνησης, ότι τα δίκτυα θα παραμείνουν υπό πλήρη δημόσιο έλεγχο. Έτσι ανακαλύφθηκε ένα εξάμηνο σχεδόν αργότερα ότι χρειάζεται ιδιωτικοποίηση για να μπορέσουν να γίνουν οι αναγκαίες επενδύσεις.

 Μα, ο ΑΔΜΗΕ ήδη τη διετία της κρίσης 2011-2012 έκανε 253 εκ. ευρώ επενδύσεις. Επενδύει, δηλαδή, κάθε χρόνο πάνω από 100 εκ. ευρώ για συντήρηση και διαχείριση και «τρέχει» ταυτόχρονα ένα μεγάλο πρόγραμμα επενδύσεων μέσω ΕΣΠΑ. Αν τον απελευθέρωναν από «επιεικώς» –το λέω γιατί δεν θέλω να χρησιμοποιήσω άλλο χαρακτηρισμό- παράλογες, κοστοβόρες επιλογές της ΡΑΕ, όπως το φαραωνικό έργο σύνδεσης της Κρήτης μέσω Αττικής ύψους 1 δις με τεχνογνωσία που υπάρχει ακόμα σήμερα μόνο στο εξωτερικό κι εκεί ακόμα δεν είναι «ώριμη» -με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό- αντί μέσω σύνδεσης με την πολύ εγγύτερη Πελοπόννησο, μια περίπτωση κατά την οποία η σύνδεση της Κρήτης και των Κυκλάδων θα κόστιζε 500 – 600 εκ. ευρώ και θα γινόταν με ελληνική «ώριμη» τεχνογνωσία, το δεκαετές πρόγραμμα επενδύσεών του, ύψους 1,4 δις, θα μειωνόταν σε αυτήν την περίπτωση στο μισό, μιας και το μεγαλύτερο μέρος αφορά αυτές τις δύο, «φαραωνικού» τύπου και πολύ αμφίβολου αποτελέσματος, συνδέσεις. 

Και βέβαια θα ήταν σε θέση να συνεχίσει να κάνει μόνος του τις επενδύσεις, όπως έκανε μέχρι τώρα, καθώς είναι σταθερά κερδοφόρος: Με εγγυημένη απόδοση κεφαλαίου 8% μέσω της ειδικής χρέωσης γι’ αυτόν που πληρώνουμε όλοι μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ και η οποία μελετάται τώρα να αυξηθεί στα 11% έως 13%. 

Δηλαδή, πουλιέται ιδιωτικά χωρίς να υπάρχει θέμα ανταγωνιστικής μείωσης της τιμής που φτάνει σε εμάς ως τμήμα της τιμής του ρεύματος, αλλά ίσα-ίσα αύξησης, για να γίνει ακόμα δελεαστικότερος στον «επενδυτή», με μελετώμενη τιμή πώλησης του 66%, που πουλιέται, στο εύρος των 400 – 450 εκ. ευρώ, όταν τα κέρδη του ΑΔΜΗΕ το 2013 ήταν 116 εκ. ευρώ. Κι αν ανέβει το ποσοστό απόδοσης στο 11% με 13%, το κέρδος για τον ιδιώτη θα αυξηθεί στα 150 – 180 εκ. ευρώ περίπου το χρόνο. 

Kαι όλα αυτά με «μηδέν» επιχειρηματικό ρίσκο. Γι’ αυτό ο Τζέιμς Γκαλμπρέιθ ονομάζει τα δίκτυα «μηχανές που βγάζουν λεφτά». 

 Ας σκεφτούμε, επίσης, αν ένας ιδιώτης που αγοράζει μία ΑΔΜΗΕ με πάγια ενσωματωμένης αξίας περίπου 8 δις θα είναι διατεθειμένος να βάλει «από την τσέπη του» 1,4 δις ευρώ για επενδύσεις. Η λογική λέει ότι θα γίνει εδώ ό,τι και με τις Συμβάσεις Παραχώρησης των δρόμων. Ο ιδιώτης, αυτή τη φορά, θα καταφύγει σε ΣΔΙΤ. Και τελικά τα λεφτά θα τα βάλει το δημόσιο μέσω τραπεζικών εγγυήσεων και του ελληνικού ΕΣΠΑ. 

Κλείνοντας, θα ήθελα να πω δύο κουβέντες για την εξαιρετικά διδακτική εμπειρία της Γερμανίας. Εκεί τα δίκτυα έχουν διανεμηθεί μεταξύ δύο εταιρειών, της κρατικής ολλανδικής εταιρείας ΤenneΤ -αυτή που δεν ιδιωτικοποιεί ο Ντάισελμπλουμ, επειδή είναι στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη της Ολλανδίας- και σε μία ιδιωτική γερμανική εταιρεία με βασικό μέτοχο την Kommerz Bank και γερμανικά ασφαλιστικά ταμεία. 

 Ωστόσο, τον Οκτώβριο του 2013 έγινε δημοψήφισμα και η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων, περισσότεροι από μισό εκατομμύριο κάτοικοι του Αμβούργου, έριξαν στην κάλπη το ψηφοδέλτιο με το εξής κείμενο, κερδίζοντας το δημοψήφισμα: «Κυβέρνηση και Κοινοβούλιο οφείλουν να λάβουν αμέσως όλα τα απαραίτητα μέτρα για να επανέλθουν πλήρως στο δημόσιο τομέα τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεθέρμανσης και φυσικού αερίου του Αμβούργου».

 Θα σας πω ότι είναι έτοιμο δημοψήφισμα στο Βερολίνο. Kαι ότι το δημοψήφισμα στο Αμβούργο κερδήθηκε με την τοπική και την κεντρική κυβέρνηση και όλα τα κόμματα που είχαν σχέση μ’ αυτές εναντίον, με πολιτική υποστήριξη μόνο από το Die Linke και τους Πράσινους, μετά από αγώνες που ξεκίνησε το 2010 μία «ομπρέλα» από κινήματα και οργανώσεις για την πλήρη επαναδημοτικοποίηση. Και αφού είχε «σπάσει τα μούτρα του» μαζικά ο πληθυσμός του Αμβούργου και είχε πληρώσει πάρα πολύ ακριβά τις συνέπειες της ιδιωτικοποίησης των δικτύων στη Γερμανία. 

 Θα θυμίσω ότι δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε τους εργαζόμενους, που τα χρήματα του ασφαλιστικού τους ταμείου είναι ενσωματωμένα με αποφάσεις της ελληνικής Κυβέρνησης μέσα στα πάγια και του ΑΔΜΗΕ και της ΔΕΗ, η οποία θα είναι η επόμενη για ιδιωτικοποίηση. 

 Πρέπει να σταθούμε με ευθύνη όχι μόνο απέναντι στο λαό μας, αλλά και απέναντι στους εργαζόμενους που πραγματικά με αίμα και θυσίες «έχτισαν» τις τελευταίες δεκαετίες αυτό που λέγεται ΔΕΗ, αυτό που λέγεται ΑΔΜΗΕ.