Μερικές σκέψεις για την αριστερά - Σήμερα (2007)

ΜΕΡΙΚΕΣ  ΣΚΕΨΕΙΣ  ΓΙΑ  ΤΗΝ  ΑΡΙΣΤΕΡΑ  ΣΗΜΕΡΑ

                                   Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της ΚΟΕ «Αριστερά» το 2007

1. Η σημερινή κατάσταση της Αριστεράς εξακολουθεί να σηματοδοτεί μια βαθιά αναντιστοιχία ως προς τις ανάγκες ενός κοινωνικού και πολιτικού κινήματος όχι μόνο για την αλλαγή της κοινωνικοπολιτικής κατάστασης στην πατρίδα μας και στον κόσμο, αλλά ακόμη και για την απλή αμυντική απόκρουση της νεοφιλελεύθερης επίθεσης. Κι αυτό παρά την καλύτερη γενικά περιρέουσα ατμόσφαιρα μέσα στην κοινωνία για τις δυνάμεις της σε σύγκριση με την ανοιχτά εχθρική δεκαετία του ’90  - σαν αποτέλεσμα ενός συμπλέγματος επιδράσεων: Από εκείνες του κινήματος ενάντια στις πολιτικοοικονομικές, κυρίως, επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης και των πολιτικών και κοινωνικών κινημάτων με τα οποία συνδέθηκε σε κάθε χώρα μέχρι μιας στροφής σε κατεύθυνση απεμπλοκής από την αμερικάνικη ηγεμονία που άρχισε να διαφαίνεται στη Λατινική Αμερική και της καθήλωσης στο τέλμα του Ιράκ της «αντιτρομοκρατικής» πολιτικής Μπους. Ωστόσο παρά τις ευχές μας θα πρέπει να μπορούμε να διακρίνουμε ότι το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα δεν αναπτύσσεται ευθύγραμμα  (πως θα μπορούσε άλλωστε; κι όμως μια τέτοια εικόνα δόθηκε από κάποιες από τις ομιλίες στο περισυνό 4^ο Κοινωνικό Φόρουμ της Αθήνας). Ότι η πολιτική δυναμική των κοινωνικών κινημάτων στις περισσότερες χώρες είναι περιορισμένη, με αποτέλεσμα οι κοινωνικοί αγώνες να μην καταλήγουν σε πολιτικές ανακατατάξεις, και ότι το εργατικό κίνημα συνεχίζει να χάνει σταθερά έδαφος σε επίπεδο οργάνωσης και αποτελεσμάτων των αμυντικών αγώνων που δίνει σε ένα προνομιακό για τις δυνάμεις του κεφαλαίου έδαφος. Ενώ η υποχώρηση του κοσμικού χαρακτήρα του κινήματος των Παλαιστινίων και η περιθωριοποίηση, στους κόλπους του, των δυνάμεων της Αριστεράς διευκολύνει ώστε τα αδιέξοδα της λίγο-πολύ κοινής πολιτικής Ισραήλ-ΗΠΑ-ΕΕ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής να βιώνονται ταυτόχρονα και ως αποσάθρωση των δυνάμεων της αντίστασης σ΄ αυτή την πολιτική. Μπορεί το λούστρο της νεοφιλελεύθερης ιδεολογικής επίθεσης να έχει θαμπώσει και οι κυρίαρχες ιδέες να διαδίδονται με μικρότερη αλαζονικότητα, όμως ο κόσμος των αρχών του 21^ου αιώνα είναι ένας κόσμος με μεγαλύτερες κοινωνικές ανισότητες, με μια εντονότερα διάχυτη διαφθορά, με περισσότερη φτώχια και κοινωνική ανασφάλεια για τους πολλούς, αλλά και με λιγότερες ελευθερίες και κατοχυρωμένα δημοκρατικά και κοινωνικά δικαιώματα. 

Σ’  αυτό το φόντο η Αριστερά – και αναφέρομαι στην Αριστερά που δεν προσδοκά να συγκυβερνήσει για να συνδιαχειριστεί τα σχέδια μιας νεοφιλελεύθερης ανάπτυξης - παρά τις αναζητήσεις της δεν έχει καταφέρει να υπερβεί τα δύο σημαντικότερα προβλήματα της: Μια λογική ελέγχου, που οδηγεί στην απόρριψη οτιδήποτε, ιδέας ή κίνησης, δεν ελέγχεται από τον μηχανισμό κάθε μεγαλύτερης ή μικρότερης από τις οργανωμένες πολιτικές εκφράσεις της. Αποτέλεσμα η έλλειψη ουσιαστικής δημοκρατίας και συλλογικότητας στο εσωτερικό τους, ενώ το κίνημα οδηγείται σε τραγελαφικές καταστάσεις, από «παράλληλες» κινητοποιήσεις μέχρι επιθέσεις μέσα στους κοινωνικούς χώρους με στόχο την με κάθε τίμημα «διαφοροποίηση», ακόμα και για ζητήματα για τα οποία λίγο-πολύ υπάρχει συμφωνία για το χαρακτήρα και τα αιτήματα της δράσης. Παράλληλα η Αριστερά δεν έχει καταφέρει, και μάλιστα σε διεθνές επίπεδο, αποφασιστικής σημασίας βήματα στην κατεύθυνση μια συλλογικής επανεπεξεργασίας του θεμελιώδους θεωρητικού εξοπλισμού της στην πραγματικότητα του σύγχρονου κόσμου, μια ανάγκη κριτικής σημασίας για τη φυσιογνωμία και την προοπτική που θέλει να διαμορφώσει ενάμισι αιώνα από τη δημοσίευση του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου».

2. Βρίσκω σωστή την πρόταση της ΚΟΕ για τη συγκρότηση ενός πολιτικού προγράμματος πάλης ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό σε συνδυασμό με τις προτεινόμενες συνοδευτικές κινήσεις και διαδικασίες κατά κοινωνικούς και γεωγραφικούς χώρους, αν και τα δύο τελευταία σημεία της (διοργάνωση πολιτικής σύσκεψης, έκδοση περιοδικού) είναι περισσότερο μακροπρόθεσμα.

3. Εξαρτάται από το τι εννοείται με το «να κάνει την έκπληξη». Να καταγραφεί μια εκλογική υποχώρηση του δικομματισμού; Αυτό θα μπορούσε να σημειωθεί μόνο αν μιλούσαμε για ένα εκλογικό μέτωπο του συνόλου της Αριστεράς, πράγμα για το οποίο στη σημερινή κατάσταση υφίσταται μόνο η ανάγκη, όχι όμως και το ενδεχόμενο. Κι αυτό αφορά την απορριπτική στάση όχι μόνο του ΚΚΕ, αλλά και δυνάμεων στο εσωτερικό του Συνασπισμού όσο και οργανώσεων της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Θα μπορούσε ίσως εναλλακτικά να επιτευχθεί αν μια κοινωνική δυναμική των πολιτικών και κοινωνικών αγώνων της τελευταίας περιόδου κατόρθωνε να βρει μια αξιόπιστη πολιτική έκφραση σε όποιο εκλογικό ενωτικό αριστερό σχήμα  προκύψει μέσα από τις διαδικασίες διαλόγου που λίγο-πολύ επαναδρομολογούνται σήμερα. Αυτό όμως, συμπεριλαμβανόμενων και των διαδικασιών για να πειστεί τόσο ο «παραδοσιακός» αριστερός κόσμος όσο και οι νέοι άνθρωποι που πρωτοπροσανατολίζονται αριστερά για τ΄ ότι δεν πρόκειται για μια ακόμα εκλογική σύμπραξη της τελευταίας στιγμής, αποκομμένη από ουσιαστικές προγραμματικές ανάγκες και την αγωνιστική δυναμική που επιχειρεί να εκφράσει,  προϋποθέτει μάλλον ουσιαστικότερες προβλέψεις από την επίτευξη της εκλογής, αυτή τη φορά, ενός εκπροσώπου της εκτός Συνασπισμού Αριστεράς.