27.03.2022 DOCUMENTO - Ν.Βαλαβάνη ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΕΝΑ ΝΕΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΙΝΗΜΑ ΑΔΕΣΜΕΥΤΩΝ

 

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ(;) ΕΝΑ ΝΕΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΙΝΗΜΑ «ΑΔΕΣΜΕΥΤΩΝ»

                                                              της Νάντιας Βαλαβάνη

                                      Documento, Κυριακή 27 Μαρτίου 2022

Την έκρηξη του πολέμου στην Ουκρανία, από μόνη της σημείο καμπής,  ακολούθησαν μέτρα δραστικού μετασχηματισμού του κόσμου: Στραγγαλιστικές οικονομικές κυρώσεις από μη εμπόλεμους σε βάρος της Ρωσίας, αλλά και οποιωνδήποτε συνεργάζονται οικονομικά μαζί της. Πρωτοφανής ολοκληρωτικός εξοβελισμός της ρωσικής κουλτούρας, συμπεριλαμβανομένου του αποκλεισμού των Ρώσων αναπήρων αθλητών από τους Χειμερινούς Παραολυμπιακούς. Ακολούθησε ο τερματισμός μισού αιώνα Ostpolitik από μεριάς της Γερμανίας και ο επανεξοπλισμός της - όχι με όρους μεσοπολέμου, αλλά με όρους 1955, όταν δέκα χρόνια από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το ΝΑΤΟ έκανε την ηττημένη Γερμανία μέλος του.

Όταν ηχούν τύμπανα πολέμου, οι μικρότερες χώρες τείνουν να συσφίγγουν τους δεσμούς τους με τις ισχυρότερες. Τι ακριβώς αναδιατάξεις επιφυλάσσουν τα σημερινά τύμπανα στην εικόνα της τελευταίας δεκαπενταετίας ενός διαμορφούμενου πολυπολικού κόσμου σε σύγκρουση με ένα κόσμο κυριαρχούμενο από την αμερικάνικη μονοκρατορία; Οι εξοντωτικές κυρώσεις «λογικά» σπρώχνουν τη Ρωσία σε στενότερες σχέσεις με την Κίνα (που οι Αμερικανοί επίσης απειλούν ανοιχτά, όταν η Ψάκι «υπενθυμίζει» ότι οι G7 εκπροσωπούν το 50% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ Κίνα και Ρωσία «μόνο» το 25%): Μετατοπίζοντας έτσι, θα έλεγε κανείς, τη σύγχρονη δυναμική προς ένα κόσμο κυριαρχούμενο από τον ανταγωνισμό ενός νέου διπολισμού.

Σε συνθήκες ακατάσχετης αντιρωσικής υστερίας στη Βρετανία, στη «Guardian» (10.03.2022) εμφανίστηκε άρθρο του David Adler με τίτλο «Δύση εναντίον Ρωσίας: Γιατί ο παγκόσμιος νότος δεν παίρνει θέση». O Adler υποστηρίζει ότι σήμερα υπάρχουν δυο διαφορετικοί παγκόσμιοι χάρτες «τοποθέτησης» των χωρών της γης ως προς τον ρωσοουκρανικό πόλεμο.  Στον ΟΗΕ υπερψηφίστηκε η καταδίκη της Ρωσίας για αυτόν από 141 χώρες, με 5 ψήφους κατά και 35 αποχές. Στον αντίποδα ακριβώς βρίσκεται ο χάρτης συμμετοχής στις κυρώσεις, που απαρτίζεται από ένα συμπαγές μπλοκ χωρών: ΗΠΑ, ΕΕ των 27, Βρετανία, Ελβετία, Καναδάς, Νότια Κορέα, Ιαπωνία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Σιγκαπούρη και Ταιβάν. Ελάχιστες άλλες χώρες συμμετέχουν πλάι τους  στον οικονομικό πόλεμο με στόχο regime change και «αποκατάσταση» της Ρωσίας στη «σωστή» θέση: αυτή που βρέθηκε μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών του κόσμου αρνούνται να ενδώσουν στο κλίμα «όποιος δεν είναι μαζί μας, είναι εναντίον μας» – συμπεριλαμβανομένων πολλών από τις μεγαλύτερες χώρες στον κόσμο (Κίνα, Ινδία, Βραζιλία, Μπαγκλαντές, Πακιστάν, Ινδονησία), της ΝΑΤΟικής Τουρκίας και σχεδόν ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής, από το Μεξικό μέχρι την Αργεντινή. Η στάση της Λ.Αμερικής φαίνεται να επιδρά σε πολλά κράτη της Αφρικανικής Ηπείρου. Ο Pierre Sane, πρώην ΓΓ της Διεθνούς Αμνηστίας και σήμερα Πρόεδρος του Ινστιτούτου «Imagine Africa» δηλώνει, απαντώντας και στα καλέσματα των Πρεσβειών της Ουκρανίας  για στρατολόγηση «εθελοντών» μισθοφόρων από τη Μαύρη Ήπειρο: «Επί πέντε αιώνες ήμασταν πιόνια στα χέρια ευρωπαϊκών χωρών που πολεμούσαν μεταξύ τους προκειμένου να λεηλατήσουν την Αφρική από τους ανθρώπινους και φυσικούς της πόρους... Αν ο πόλεμος στην Ουκρανία κλιμακωθεί, σας λέμε και το λέμε δυνατά: Μην τον μεταφέρετε στις ακτές μας.»

Ο Adler υπενθυμίζει ότι την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου η «ουδετερότητα» είχε όνομα: Κίνημα Αδεσμεύτων - και γεννήθηκε μέσα απ’  την πίεση των ΗΠΑ για «συστράτευση» στον Πόλεμο της Κορέας. Συμπεραίνει ότι η τάση για πολυπολικότητα δε θα «συμπτυχθεί» στην κατεύθυνση ενός διπολικού κόσμου, αλλά θα επιταχυνθεί με διαμόρφωση ενός νέου πόλου μέσα απ’  τη «δεξαμενή» των χωρών που αρνούνται σήμερα να συμμετάσχουν στις κυρώσεις.

Το άρθρο δε θα ήταν παρά μια ενδιαφέρουσα ανάλυση, αν δεν συναντούσε αυτές τις μέρες έναν καταιγισμό αγγλόφωνων άρθρων κινεζικών μμε με κοινό πεδίο αναζήτησης. Ενδεικτικά: Ήρθε η ώρα οι φτωχές χώρες του κόσμου, στις οποίες μεταφέρθηκαν οι βιομηχανίες έντασης ενέργειας των πλουσίων χωρών, να σταματήσουν να παρακολουθούν σιωπηλές τη νέα παγκόσμια αναδιάταξη των ενεργειακών πόρων υπό τη διεύθυνση των ισχυρών. Η εγκαθίδρυση «ενεργειακής δικαιοσύνης και ισότητας» προϋποθέτει «ισχυρή ενότητα στην κοινότητα των φτωχών χωρών, ώστε ν’  αποκτήσουν τη δική τους φωνή» (Bi Jingyue, “The global energy landscape behind the Russia-Ukraine war”, Chinese Voices Νο 37, 20.03.2022)

Ως γνωστόν, το Κίνημα Αδεσμεύτων κατάρρευσε μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Σήμερα παρά τα φαινόμενα, με τον ένα ή άλλο τρόπο, πιθανότατα μέσα απ’  τ’  «απόνερα»  του ρωσοουκρανικού πολέμου, θα επιταχυνθεί η ανάδυση ενός «Κινήματος Αδεσμεύτων του 21^ου αιώνα» - και μαζί η αναβαφτισμένη ελπίδα για έναν πολυπολικό κόσμο.