02.12.2023 Εκεχειρία τώρα! Δε μπορεί να υπάρξει ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη! Η Ν. Βαλαβάνη αναλύει τις εξελίξεις και τα διλήμματα στον Πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα και διερευνά τις πιθανότητες να υπάρξει μια "τελική" Νάκμπα
02.12.2023 Press Project: Η Νάντια Βαλαβάνη αναλύει σε κείμενο της τις εξελίξεις και τα διλήμματα στον Πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα και διερευνά τις πιθανότητες να υπάρξει μια "τελική" Νάκμπα
ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ
Όσο μακρύτερα από την εκεχειρία, τόσο εγγύτερα στην καταστροφή
Πόσοι Παλαιστίνιοι νεκροί
στη Γάζα μπορούν να χαρακτηριστούν πάρα πολλοί;
Gideon Levi, Haaretz, 30.11.2023
Το κουβάρι αυτών των αντιθέσεων ξετυλίγεται υπό το βάρος αντιτιθέμενων γαιοπολιτικών, οικονομικών και εθνικών συμφερόντων, αλλά και μιας Ισραηλινής κοινωνίας που εκλογικά αφήνει ένα αποτύπωμα παραπέρα μετατόπισης προς ένα δεξιό/ακροδεξιό, εν πολλοίς θρησκευτικού χαρακτήρα «καθεστώς», ενώ ήταν όχι απλώς διχασμένη, αλλά και εξεγερμένη: Τουλάχιστον μέχρι την επίπλαστη πολεμική ενότητα που δημιούργησε η επίθεση της Χαμάς στα κιμπούτζ πίσω απ’ τον τοίχο που περικυκλώνει από στεριάς τη Λωρίδα της Γάζας στις 7 Οκτωβρίου. Όντας βεβαίως μια εξέγερση στο όνομα της αποκατάστασης της δημοκρατίας και της δημοκρατικής νομιμότητας, η οποία φαινόταν ωστόσο να εκτυλίσσεται δυναμικά αγνοώντας πλήρως την πραγματικότητα της Κατοχής ενός άλλου σημιτικού λαού, των Παλαιστινίων – όχι μόνο από το «καθεστώς Νετανιάχου (Ν.)», αλλά πρώτιστα από το Κράτος του Ισραήλ. Αυτή η πρωτοφανής αγνόηση της «μισής πραγματικότητας» θα ήταν αδύνατο να συμβεί στους κόλπους ενός κινήματος για τη δημοκρατία στο Ισραήλ μερικές δεκαετίες πριν. Κι επειδή η πραγματικότητα πάντα εκδικείται όσους την αγνοούν, θύμισε με τον πιο επώδυνο τρόπο την ύπαρξη της στις 7 Οκτωβρίου, ενώ αυτό το κίνημα βρισκόταν σε αποκορύφωση. Το πιο παράδοξο απ’ όλα: Οι άνθρωποι στα κιμπούτζ που συνορεύουν με τη Γάζα ανήκουν περισσότερο στο «εξεγερμένο» Ισραήλ παρά στο «καθεστώς Ν.»
«Κράτος-Απαρτχάιντ»
Η παραγνώριση από μεριάς ενός πρωτοφανούς σε έκταση κι εξεγερτικό πάθος κινήματος για τη δημοκρατία στο Ισραήλ της «μισής πραγματικότητας», δεν είναι άσχετη προφανώς με τον πρωτοφανή νομικό χαρακτήρα που απέκτησε το Κράτος του Ισραήλ από το 2018 – και πάλι χάρη στο Λικούντ του Ν. και τους κυβερνητικούς του εταίρους: Πρόκειται πλέον κατ’ αποκλειστικότητα για κράτος των Εβραίων, της Εβραϊκής ιστορικής κληρονομιάς και των ιστορικών στόχων της, με θεσμοποιημένη αγνόηση της ισονομίας ως προς όλους τους υπόλοιπους πολίτες του, ακόμα και τους Δρούζους, που ανέκαθεν υποστήριξαν την Εβραϊκή κυριαρχία και είναι οι πρώτοι που πεθαίνουν σε κάθε επιδρομή ενάντια στη Γάζα απαρτίζοντας την πλειοψηφία των αξιωματικών και ανδρών των «ειδικών δυνάμεων» του ισραηλινού στρατού (IDF). Εξ ου και ο χαρακτηρισμός του από το διεθνές κίνημα για δικαιοσύνη και ειρήνη στην Παλαιστίνη ως κράτος επίσημα ρατσιστικό, «κράτος Απαρχάιντ». Βεβαίως, λοιπόν, όταν ένα κράτος χωρίζει συνταγματικά τους ίδιους τους πολίτες του σε πρώτης και δεύτερης κατηγορίας ανάλογα με το θρήσκευμα τους, όσοι ζουν χωρίς υπηκοότητα στα Κατεχόμενα σε τι κατηγορία όχι πια πολίτη (καθώς δεν έχουν πολιτικά δικαιώματα), αλλά ανθρώπου να κατατάσσονται; Όπως δείχνει και ο πόλεμος της Γάζας, στο μυαλό πολλών ανθρώπων βρίσκεται υπό εξέλιξη μια διαδικασία ολοκληρωτικής απανθρωποποίησης: Ελάχιστα πάνω από εκείνη του μέλους του ζωϊκού βασιλείου…
Το κουβάρι αυτών των αντιθέσεων είναι λοιπόν τόσο μπλεγμένο, που είναι εξαιρετικά παρακινδυνευμένη η πρόβλεψη για το που θα σταματήσει η μπάλα στο σημερινό πόλεμο – ή ακόμα και προς πια κατεύθυνση θα κινηθεί τελικά. Είναι έτσι πολύ ευκολότερο να θέτεις ερωτήματα παρά να ρισκάρεις απαντήσεις.
Μέρος Ι. Ο πολεμικός στόχος και το ερώτημα-κλειδί
Ας επιχειρήσουμε ως πρώτο μέρος μια σύντομη σκιαγράφηση της κατάστασης σήμερα επί του εδάφους όσον αφορά τα «μέτωπα πολέμου», τυπικά και άτυπα, σχεδόν δυο μήνες από την έναρξη του πολέμου του Ισραήλ: Eναντίον, αλήθεια, τίνος;
Σύμφωνα με τον επίσημα διακηρυγμένο στόχο της ισραηλινής κυβέρνησης, που έχει γίνει αυτούσια αποδεκτός πριν απ’ όλα από ΗΠΑ και Η.Β., αλλά και από μια ομάδα «στρατηγικών εταίρων», μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα: Ο πόλεμος γίνεται κατ’ αρχήν για την απελευθέρωση όλων των ομήρων, ενώ στρέφεται όχι εναντίον των Γαζαίων [που κατ’ άλλες δυτικές δημοσκοπήσεις είναι αναφανδόν υπέρ της Χαμάς, ενώ και κατ’ άλλες αν γινόταν τώρα οι πρώτες, μετά την εκλογική της νίκη το 2006, εκλογές θα τη «μαύριζαν»], αλλά ενάντια στη Χαμάς: Για τη φυσική εξολόθρευση ολόκληρης της ηγεσίας της και του μεγαλύτερου μέρους των δυνάμεων της, ώστε να τερματιστεί μια κι έξω κι επίσης για το μέλλον το «καθεστώς Χαμάς» στη Γάζα. Σύμφωνα με τον Ν., μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτ. στα συνοριακά κιμπούτζ, που πυροδότησε τις εξελίξεις [επίθεση που, όπως προειδοποίησε και ο Γ.Γρ. του ΟΗΕ, δεν εκδηλώθηκε εν κενώ, αλλά στο έδαφος πολλών δεκαετιών κατοχής], θ’ ανασχηματιστεί όλος ο χάρτης της περιοχής και τίποτα δεν θα είναι ξανά το ίδιο.
Μια τέτοια διατύπωση του πολεμικού στόχου από μεριάς Ισραήλ δεν μπορεί παρά να γεννά πολλά ερωτηματικά. Γιατί ο τερματισμός του «καθεστώτος Χαμάς» από μόνος του – αν γίνει ποτέ δυνατός, καθώς η δυνατότητα φυσικής εξόντωσης ενός ολόκληρου πολιτικού κινήματος, που έχει ταυτόχρονα κοινωνικό και θρησκευτικό χαρακτήρα, είναι κάτι εξαιρετικά αμφισβητήσιμο – αποκλείεται να έχει τέτοιες, αποκαλυπτικού χαρακτήρα, συνέπειες για όλη την περιοχή. ΄Έτσι ήδη από την εκφώνηση του επίσημου στόχου του πολέμου μπαίνει το πρώτο ερωτηματικό: Ποιες τελίτσες ενώνουν το πρώτο με το δεύτερο μέρος του;
Λωρίδα της Γάζας
Αποτελεί το πρώτο και κύριο πολεμικό μέτωπο: Μετά τους λεγόμενους «βομβαρδισμούς-χαλί», που ισοπέδωσαν το μεγαλύτερο μέρος της Πόλης της Γάζας και κατέστρεψαν τις κάθε είδους υποδομές της, βρισκόμαστε στις επεκτάσεις της αρχικά 4ήμερης εκεχειρίας με τις ανανεώσεις της για ανταλλαγή ομήρων με κρατούμενους – όσον αφορά τους τελευταίους, με προτεραιότητα γυναίκες και παιδιά πριν απ’ όλα απ’ όσους κρατούνται επί χρόνια με καθεστώς διοικητικής κράτησης, δηλ. χωρίς απαγγελία οποιωνδήποτε κατηγοριών και δίκη, πράγμα που συνιστά κατ’ ουσία καθεστώς πολύχρονης ομηρίας – και εισαγωγή νερού, τροφίμων, καυσίμων και φαρμάκων. Όσον αφορά το τελευταίο, αυτό συνιστά «ανθρωπιστικό επίδεσμο για τη Γάζα», σύμφωνα με τίτλο της Χααρέτζ: Η ανταλασσόμενη ανθρωπιστική βοήθεια ισοδυναμεί με το 10% των ημερησίων αναγκών του πληθυσμού, ενώ ψίχουλα φτάνουν σε όσους έμειναν στην Πόλη της Γάζας.
Το 75% των κατοίκων της Λωρίδας, 1,7 εκ σε σύνολο 2,2 εκ., βρέθηκαν πρόσφυγες στη Νότια Γάζα μετά από τεράστια «πίεση» των IDF. Σύμφωνα με την UNRWA, είχαν να «επιλέξουν» μεταξύ βομβαρδισμών και επιδημιών σε συνθήκες υπερπληθυσμού. Μετά από 14.500 νεκρούς, οι 5.000 απ’ αυτούς παιδιά, και 30.000 τραυματίες σε νοσοκομεία που δε λειτουργούσαν πλέον ούτε οι γεννήτριες, στοιχεία που προέρχονται από το Υπουργείο Υγείας της Χαμάς (ή 20.000 νεκρούς, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Haaretz στις 30.11.2023), «επέλεξαν» τις δεύτερες: Στις ίδιες συνθήκες με την Πόλη της Γάζας, δηλ. χωρίς νερό, ηλεκτρικό, τρόφιμα και φάρμακα, τόσο στην Κχαν Γιούνις όσο και στις άλλες μικρότερες πόλεις και στην ύπαιθρο, κάθε τουαλέτα χρησιμοποιείται από 600 ανθρώπους, ενώ λόγω υπερπληθυσμού άντρες και αγόρια κοιμούνται εκτός κτιρίων, σε αυλές και στην ύπαιθρο. Σε αυτές τις συνθήκες δεκάδες χιλιάδες πάσχουν ήδη – κυρίως από σοβαρές λοιμώξεις του αναπνευστικού, διάρροια και ευλογιά.
Το πρόβλημα που δεν έχει συνειδητοποιηθεί, φαινομενικά τουλάχιστον, είναι ότι στην Πόλη της Γάζας τα τανκς των IDF κάθονται πάνω σ’ ένα βουνό από ερείπια, κάτω από τα οποία θεωρείται ότι βρίσκονται θαμμένοι 8.000 ακόμα αγνοούμενοι. Αυτό δεν είναι κάτι καθόλου απλό: Η Πόλη της Γάζας ήταν η μεγαλύτερη Παλαιστινιακή πόλη στον κόσμο και σήμερα, αν διακοπούν οι διαδοχικές εκεχειρίες και συνεχιστούν οι βομβαρδισμοί, σύντομα θα είναι πλέον ολοκληρωτικά αδύνατο να επανακατοικηθεί…
Από στρατιωτική άποψη, ο στόχος δεν έχει επιτευχθεί: Σύμφωνα με τις IDF, ένας περιορισμένος αριθμός ηγετών και 5.000 συνολικά μαχητές της Χαμάς είναι νεκροί (ο αριθμός είναι μάλλον υπερβολικός – φαίνεται να σχετίζεται με τ’ ότι οι IDF δεν κάνουν διάκριση ανάμεσα στους μαχητές και τον άμαχο πληθυσμό που σκοτώνουν κατά τις επιθέσεις τους). Θεωρείται ότι η ηγεσία της, ο βασικός κορμός της οργάνωσης και οι υπόλοιποι όμηροι από τα κιμπούτζ βρίσκονται πλέον στο Νότο της Λωρίδας.
Υπάρχει βεβαίως και η άλλη διάσταση, που θίγει ο δημοσιογράφος Jack Khoury (Haaretz, 21.11.2023): «Ενάμιση μήνα από την έναρξη του πολέμου κάποιος στο Ισραήλ θα πρέπει ν’ αντιληφθεί ότι για κάθε νεκρό, ανδρώνεται άλλη μια γενιά νεαρών Παλαιστινίων που θα προσχωρήσουν στον αγώνα ενάντια στο Ισραήλ θεωρώντας τον εαυτό τους μαχητή της ελευθερίας.»
Πριν την έναρξη των ολιγοήμερων εκεχερειών οι IDF είχαν προειδοποιήσει τα περισσότερο από 2 εκ. ανθρώπους, που συνωστίζονται πλέον εκεί, ότι η Κχαν Γιούνις δεν αποτελεί πλέον «ασφαλές μέρος» (όπως τους είχαν διαβεβαιώσει προκειμένου να εγκαταλείψουν την Πόλη της Γάζας) και θα πρέπει μαζί με τους ντόπιους να μετακινηθούν και από κει – προς «ασφαλέστερα μέρη». Ποια είναι αυτά; Αν οι σημερινές σύντομες εκεχειρίες τερματιστούν χωρίς να υπάρξει γενική εκεχειρία – αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει ο Ν. ότι θα γίνει – θα πρέπει να ξεκινήσει αυτή η νέα μετακίνηση πληθυσμού. Και το ερώτημα είναι – για να πάνε που; Γιατί «εδώ τελειώνει η Γάζα» (που έχει μέγεθος μικρότερο από την Πελοπόννησο) – και αυτοί είναι περισσότερο από 2 εκ. άνθρωποι…
Στο ερώτημα αυτό θα επιχειρήσουμε να δώσουμε τις όποιες απαντήσεις διαφαίνονται όχι σε αυτό το σημείο, αλλά λίγο παρακάτω.
Το Κράτος του Ισραήλ και οι Ισραηλινοί πολίτες
«αραβικής καταγωγής»
Αυτό είναι το δεύτερο μέτωπο, προς το παρόν άτυπο και ανομολόγητο.
Η αστυνομία απαγόρευσε από την αρχή κάθε συγκέντρωση και πορεία διαμαρτυρίας για τον Πόλεμο στη Γάζα μέσα στο Ισραήλ. Στη μοναδική προσπάθεια που έγινε από πρώην βουλευτές για μια συμβολική συγκέντρωση 80 προσωπικοτήτων, Ισραηλινών παλαιστινιακής καταγωγής αλλά και Αριστερών Εβραίων, με ενημέρωση της αστυνομίας, συνελήφθησαν όλοι και συνεχίζεται ακόμα η προσπάθεια παραπομπής τους για ανύπαρκτα αδικήματα. Σύμφωνα με αρθρογράφους της Χααρέτζ, έχει ξεσπάσει κανονικό «κυνήγι μαγισσών».
Σε εκατοντάδες συγκεκριμένες περιπτώσεις άνθρωποι συλλαμβάνονται, ανακρίνονται ως «τρομοκράτες» και κρατούνται επί μέρες στα κρατητήρια μέχρι ν’ αφεθούν οι περισσότεροι ελεύθεροι χωρίς τελικά ν’ απαγγελθεί εναντίον τους οποιαδήποτε κατηγορία: Συνήθως επειδή έκαναν 1 ή 2 αναρτήσεις σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κυρίως για τα παιδιά στη Γάζα π.χ. σε μια από τις πιο «τυπικές» περιπτώσεις, ο ανακρινόμενος έγραψε «Κλαίνε τα μάτια μας» κάτω από φωτογραφία νεκρών παιδιών από βομβαρδισμούς. Όταν ωστόσο αφήνονται ελεύθεροι, ανακαλύπτουν ότι έχουν χάσει τη δουλειά τους, ενώ στα κοινωνικά μέσα τους έχουν ήδη «λυντσάρει» άνθρωποι που ήταν συνάδελφοι και φίλοι τους εδώ και πολλά χρόνια. Οι περισσότεροι από τους απολυμένους είναι εκπαιδευτικοί μέσης και ανώτερης εκπαίδευσης, γιατροί, νοσοκόμες και εργάτες στο χώρο της υγείας, καθώς οι παλαιστινιακής καταγωγής εργαζόμενοι αποτελούν το 30% των γιατρών, το 40% των φαρμακοποιών και το 25% των νοσηλευτριών.
Έγιναν διαδηλώσεις με αίτημα το διώξιμο των αραβικής καταγωγής Ισραηλινών από φοιτητικές εστίες – και το ΔΣ σε κάποιες απ’ αυτές βρήκε κάποιου είδους φόρμουλα και το έκανε ήδη. Μοιράστηκαν οι πρώτες «δια παντός» αποβολές φοιτητών από Πανεπιστήμια για τέτοιους λόγους, ενώ έχει αρχίσει «εθελοντική» εγκατάλειψη σπουδών από παιδιά που, όντας πολύ φτωχά αλλά χαρισματικά, φοιτούσαν με προσπάθειες ολόκληρης της κοινότητας τους.
Μόνο τον πρώτο μήνα πολέμου στη Γάζα, ξεκίνησαν 150 ποινικές έρευνες από την αστυνομία και τις δικαστικές αρχές σε βάρος ισραηλινών πολιτών παλαιστινιακής καταγωγής – διπλάσιες απ’ ότι ο συνολικός αριθμός διώξεων για τέτοια αδικήματα και τα 5 προηγούμενα χρόνια μαζί. Αυτή τη στιγμή εκκρεμούν 65 περιπτώσεις υπό απόλυση – από εργαζόμενες σε σουπερ-μάρκετ και ντιλιβεράδες μέχρι εμμίσθους δικηγόρους μεγαλοδικηγορικών γραφείων.
Εννοείται ότι οι αστυνομικές αρχές δεν επιδεικνύουν αντίστοιχη ευαισθησία, όταν υπουργός του Ν. δηλώνει ότι με μια ατομική βόμβα μπορούν ν’ απαλλαγούν απ’ όλους τους Γαζαίους (εξαερώνοντας βεβαίως μαζί και τους ομήρους συμπολίτες τους). Ή όταν ταγοί του κράτους ανεβάζουν στο τικ-τοκ – και γίνονται viral – μικτές χορωδίες παιδιών που τραγουδούν με αγγελικές φωνές «Το τραγούδι της αδερφοσύνης 2023» για τους βομβαρδισμούς στη Γάζα: Σ’ αυτό τα παιδιά εκφράζουν τη χαρά τους επειδή «μέσα σ’ ένα χρόνο θα τους έχουμε εξοντώσει όλους/ σε ένα χρόνο δεν θα ‘χει απομείνει τίποτα εκεί/ και τότε θα γυρίσουμε για να οργώσουμε τους αγρούς μας».
Πρόκειται στην ουσία για πολιτική προειδοποίηση στα σχεδόν 3 εκ. Ισραηλινούς Παλαιστίνιους, που είναι και οι μόνοι ανάμεσα στον παλαιστινιακό λαό με ισραηλινή υπηκοότητα και δικαιώματα (μη Εβραίου) πολίτη του Κράτους του Ισραήλ, όχι απλώς να μην κινηθούν, αλλά να μην κάνουν ούτε κιχ! – αυτολογοκρινόμενοι στο εσωτερικό της «μοναδικής δημοκρατίας στη Μ.Ανατολή», όπως ονομάζουν το Ισραήλ οι Αμερικανοί. (Ανάμεσα στους συλληφθέντες και γνωστός ράπερ, που μετά τη φασαρία που έκαναν οι δικηγόροι του αφέθηκε τελικά ελεύθερος μετά από κράτηση μιας βδομάδας με την προειδοποίηση ότι απαγορεύεται για τις επόμενες 10 μέρες ν’ αναρτήσει οτιδήποτε σχετικό με τον Πόλεμο στη Γάζα. Ο ίδιος ωστόσο διαβεβαίωσε το κοινό του ότι δεν πρόκειται ν’ ξαναναρτήσει οτιδήποτε αυτής της κατηγορίας σε ολόκληρη την υπόλοιπη ζωή του…)
Σε δεύτερη φάση, πρόκειται για προειδοποίηση και προς τους διαδηλωτές εναντίον του Ν., που ετοιμάζονται να επαναλάβουν τις διαδηλώσεις μόλις «τακτοποιηθεί» το θέμα της Γάζα. Ας υπενθυμίσουμε την προ-πολεμική διαμάχη (Σεπτέμβριος 2023) μεταξύ Κεντρικού Εισαγγελέα του Ισραήλ και Μπεν-Γκβιρ/ Αστυνομίας. Ο Άισμαν είχε προειδοποιήσει ότι δε θα καμφθεί από τις δηλώσεις του Μπεν-Γκβιρ, ενός από τους δύο κορυφαίους ακροδεξιούς «ακτιβιστές» που έγιναν υπουργοί του Ν. – ο συγκεκριμένος είναι υπουργός Εθνικής Ασφάλειας, υπεύθυνος και για την Αστυνομία -, που είχε δώσει κάλυψη σε αστυνομικούς που κατά τον Άισμαν, παρά τις οδηγίες του, επέδειξαν «υπερβολική βία» κατά τη διάλυση των διαδηλωτών: Δεσμεύτηκε ότι αν χρειαστεί, θα παραπέμψει όχι μόνο διαδηλωτές, αλλά και αστυνομικούς. Ο Μπεν-Γκβιρ με τη σειρά του αντεπιτέθηκε δηλώνοντας δημόσια ότι το Γραφείο του Κεντρικού Εισαγγελέα έχει δική του «αριστερή ατζέντα», γι’ αυτό κι έχει αποτύχει πλήρως όσον αφορά την εξυπηρέτηση της κυβερνητικής πολιτικής.
Ταυτόχρονα εμφανίζονται οι πρώτες δικαστικές αποφάσεις, καταδικαστικές και για Ισραηλινούς πολίτες Εβραϊκής καταγωγής, εξ ου και ο χαρακτηρισμός περί «μακκαρθισμού» από αρθρογράφο της Χααρέτζ.
Όσο για τον Μπεν-Γκβιρ, σε συνθήκες Πολέμου στη Γάζα έδρασε με απολύτως πρακτικό τρόπο: Άλλαξε τον νόμο περί οπλοφορίας με πρότυπο τις ΗΠΑ, καταργώντας τους περισσότερους περιορισμούς κι επιτρέποντας την ιδιωτική κατοχή για «αυτοπροστασία» ακόμα και πολεμικών όπλων – παρά την κατακραυγή των γυναικείων οργανώσεων ότι θα εκτιναχθούν τα εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας. Την αλλαγή της νομοθεσίας ακολούθησε καταιγισμός αιτήσεων κι εγκρίσεων: Από τις πρώτες νέες 250.000 αιτήσεις οπλοφορίας που κατατέθηκαν, απερρίφθησαν (με το χαρακτηρισμό του «ακατάλληλου για οπλοφορία»)μόνο 4…
Δυτική Όχθη, επίσημα υπό κατοχή:
Το δεύτερο κομμάτι ενός Παλαιστινιακού Κράτους
Πρόκειται για το τρίτο πολεμικό μέτωπο, ημιάτυπο. Ενώ η προσοχή όλων συγκεντρώνεται στη Γάζα, σε όλες τις περιοχές της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης (Δ.Ο.), είτε βρίσκονται υπό την ευθύνη των IDF είτε της Παλαιστινιακής Αρχής – σύμφωνα και με τον διαμοιρασμό που έκαναν για το μεταβατικό στάδιο οι Συμφωνίες του Όσλο – από τις 7 Οκτώβρη ξεκίνησε μια συλλογική τιμωρία, ένας συστηματικός ψυχικός και συχνά και φυσικός βασανισμός του Παλαιστινιακού πληθυσμού από Εβραίους εποίκους: Ανάμεσα στους 350.000 που ζουν σε 78 «νόμιμους» εβραϊκούς οικισμούς πίσω απ’ το τείχος που κατασκευάστηκε για να αποκόψει τμήμα της Δ.Ο. από την υπόλοιπη Δ.Ο. και στους 150.000 σε 52, τυπικά τουλάχιστον παράνομους, εβραϊκούς οικισμούς, που ιδρύθηκαν μέσα στην παλαιστινιακή γη εκτός τείχους με αυξανόμενη ταχύτητα τα τελευταία χρόνια.
Οι έποικοι, που σχηματίζουν πολιτοφυλακές – στην πραγματικότητα, ένοπλες παρακρατικές συμμορίες – ανάπτυσσαν τέτοιες δραστηριότητες από καιρό. Η διαφορά από τις 7 Οκτώβρη είναι ότι τώρα πραγματοποιούν τις επιθέσεις τους με την ανοχή ή και την κάλυψη του στρατού δημιουργώντας μια νέα πραγματικότητα.
Εκμεταλλεύονται τον πόλεμο για να φτιάξουν δρόμους που έχουν απαγορεύσει τα δικαστήρια για νέους οικισμούς, ενώ ο στρατός τους φρουρεί ώστε να μπορούν να το κάνουν αυτό ανεμπόδιστα. Εισβάλλουν μαζικά πια σε ιδιωτική παλαιστινιακή γη, συχνά κατατρέφοντας χιλιάδες ελαιόδεντρα, ακόμα και χιλιόχρονα δέντρα. Εισβάλουν πλέον μέσα στη νύχτα μέσα στα ίδια τα παλαιστινιακά χωριά, σε σπίτια κοιμισμένων ανθρώπων, καταστρέφοντας ότι τους κάνει κέφι και αφήνοντας τους τελεσίγραφα 24 ωρών, προθεσμία για να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και το χωριό τους, με την προειδοποίηση ότι αν τους ξαναβρούν εκεί, θα τους σκοτώσουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις ενώ γίνονται αυτά, ο στρατός φρουρεί τους Παλαιστινίους για να μην αντιδράσουν.
Από 7 Οκτωβρίου – 26 Νοεμβρίου 2023 ο επίσημος απολογισμός από την Δ.Ο. είναι 237 Παλαιστίνιοι νεκροί και 2.850 τραυματίες, ενώ χιλιάδες παιδιά σταμάτησαν να πηγαίνουν σχολείο, καθώς τα κυνηγούν κατά τη διάρκεια της διαδρομής. Η Σιν Μπετ, Υπηρεσία Πληροφοριών του στρατού, θεωρεί ότι αυτό το διάστημα Εβραίοι έποικοι έχουν εκτελέσει τουλάχιστον 150 «εγκλήματα μίσους», δεν έχει συλληφθεί όμως κανείς για οποιοδήποτε απ’ αυτά. Αντίθετα, το ίδιο διάστημα έχουν συλληφθεί 3.000 αγρότες και τα παιδιά τους ως «ύποπτοι τρομοκρατίας», σχεδόν το σύνολο των οποίων κρατούνται χωρίς κατηγορίες, σε καθεστώς διοικητικής κράτησης.
Αυτά ωστόσο είχαν ξεκινήσει πριν την 7η Οκτωβρίου, περνώντας εντελώς απαρατήρητα μέχρι την εκδήλωση της επίθεσης της Χαμάς: Σύμφωνα με το Human Rights Watch, οι ισραηλινές αρχές ασφαλείας στην κατεχόμενη Δ.Ο. μεταξύ 1 Γενάρη και 6 Οκτ. 2023 σκότωσαν τους περισσότερους Παλαιστίνιους από κάθε άλλη χρονιά, ξεκινώντας από το 2005 που το Παρατηρητήριο άρχισε το μέτρημα. Υπάρχουν πολλές περιγραφές μαρτύρων για το πώς ο στρατός σκότωνε εν ψυχρώ ανθρώπους όλων των ηλικιών, συμπεριλαμβανομένων μικρών παιδιών, που απλώς πετάγονταν μισοκοιμισμένοι στην πόρτα του σπιτιού τους να δουν τι συμβαίνει σε νυχτερινές στρατιωτικές επιδρομές.
Όπως είπε ανώτερη κυβερνητική πηγή στη Χααρέτζ (13.11.2023): «Στη Δυτική Όχθη δεν υπάρχει νόμος, είναι μια περιοχή αναρχίας, την οποία το κράτος κάνει ότι δε βλέπει. Η κρατική κυριαρχία επί του εδάφους βρίσκεται στους επικεφαλής των Περιφερειακών Συμβουλίων (σ.σ.: πρόκειται για Συμβούλια Εποίκων), οι οποίοι ελέγχουν ακόμα και τον στρατό. Δεν υπάρχει κανείς για να τους σταματήσει.»
Αποτέλεσμα; Τμήμα του παλαιστινιακού πληθυσμού της Χεβρώνας εγκατέλειψε τα σπίτια του και την πόλη του καταφεύγοντας στην περιοχή ευθύνης της Παλαιστινιακής Αρχής. Μετά τις επιθέσεις των εποίκων εγκαταλείφθηκαν επίσης πλήρως 6 παλαιστινιακά χωριά της περιοχής της Χεβρώνας. Συνολικά από τις 7 Οκτ. εγκαταλείφθηκαν πλήρως 41 οικισμοί στη Δ.Ο., οι 16 απ’ αυτούς χωριά κτηνοτροφικών οικογενειών, οι οποίες πήραν μαζί και τα κοπάδια τους. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες τους, στα μέρη που βρίσκονται σήμερα δεν τους επιτρέπουν να οδηγούν τα πρόβατα τους για βοσκή…
Με απαγορεύσεις του στρατού από τις 7 Οκτώβρη περιορίστηκε δραστικά για τους Παλαιστίνιους η δυνατότητα κυκλοφορίας έξω απ’ τα σπίτια τους – είτε ζουν σε δικές τους πόλεις, είτε σε αραβικά τμήματα «μικτών» πόλεων είτε σε χωριά.
Εξ ίσου δραστικά περιορίστηκε η δυνατότητα να δουλεύουν για να μπορούν να κερδίζουν τα προς το ζειν, ξεκινώντας από τη δυνατότητα ν’ ανοίγουν περισσότερο από δυο ώρες την ημέρα τα μαγαζιά τους οι μικρομαγαζάτορες. Απ’ όλους όσοι δούλευαν εργάτες μέσα στο Ισραήλ, όπως έγινε και με τους εργάτες από τη Γάζα, αφαιρέθηκε η άδεια εργασίας. Χιλιάδες απ’ αυτούς εγκλωβίστηκαν χωρίς δουλειά στη Δ.Ο. Χιλιάδες, απ’ όσους βρίσκονταν μέσα στο Ισραήλ, θεωρείται ότι συνελήφθησαν ενώ επιχειρούσαν να επιστρέψουν στη Δ.Ο. πλέον χωρίς άδεια εργασίας, άρα και άδεια παραμονής μέσα στο Ισραήλ – κι έκτοτε πολλών αγνοείται ακόμα η τύχη. Σήμερα θεωρείται ότι δεν είναι Γαζαίοι, αλλά κυρίως εργάτες από τη Δ.Ο. αυτοί που εμφανίζονται σε φωτογραφίες στρατιωτών που χτυπούν ή εξευτελίζουν δεμένους χειροπόδαρα και, συχνά γυμνούς, Παλαιστίνιους, που ανέβασαν οι ίδιοι οι στρατιώτες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – στη συνέχεια, κάποιοι απ’ τους βασανιζόμενους αφέθηκαν ελεύθεροι χωρίς ν’ ανακριθούν και επέστρεψαν στη Δ.Ο. Το Ισραήλ υπέγραψε ταυτόχρονα συμφωνία με την Ινδία και σήμερα επίκειται η άφιξη χιλιάδων Ινδών εργατών για μόνιμη αντικατάσταση των Παλαιστινιακών εργατικών χεριών.
Το σημαντικότερο όμως πρόβλημα οικονομικής επιβίωσης σήμερα έχει να κάνει με τα αγροτικά προϊόντα – λάδι, ελιές, λαχανικά, μέλι-, όλα εξαγωγικά και άριστης ποιότητας, καθώς σε Παλαιστίνιους ανήκει το πιο γόνιμο κομμάτι της Κοιλάδας του Ιορδάνη: Οι εξαγωγές έχουν σχεδόν σταματήσει. Παράλληλα οι Ισραηλινοί παλαιστινιακής καταγωγής, που συνήθιζαν να περνούν στη Δ.Ο. για να ψωνίσουν φθηνά και καλής ποιότητας αγροτικά προϊόντα, δεν εμφανίζονται πια μετά τις επιθέσεις των εποίκων. Και ο στρατός, υποκρινόμενος ότι παίρνει μέτρα άμυνας, καταστρέφει συστηματικά με τις μπουλντόζες του τις υποδομές των ελαιώνων των Παλαιστινίων – ύδρευση, ηλεκτρικό και αρδευτικά έργα.
Το σοβαρότερο πρόβλημα αυτή τη στιγμή είναι ότι το 50% του καρπού παραμένει πάνω στα ελαιόδεντρα λόγω των περιορισμών κίνησης που έχουν επιβληθεί στους αγρότες: Ενώ θα έπρεπε τώρα να τελειώνει η συγκομιδή της ελιάς, στις περιοχές που οι αγρότες πρέπει να πάρουν άδεια από το στρατό, ο στρατός δεν έχει ορίσει ακόμα ημερομηνίες… Όσοι πάλι έχουν ελαιώνες αποκλεισμένους πίσω απ’ το τείχος, είναι αναγκασμένοι να συμμορφώνονται μ’ ένα μοναδικό μοντέλο γεωργίας στον κόσμο, που τους επιτρέπει δύο μόνο επισκέψεις το χρόνο για τη συγκομιδή του καρπού. Κι αυτοί επίσης ακόμα περιμένουν να τους πουν πότε…
Στις περιοχές που κυριαρχεί η «αναρχία» π.χ. στη Χεβρώνα, απ’ όπου κατάφεραν να διώξουν τόσο κόσμο, οι έποικοι έδωσαν μια «δημιουργική λύση»: Η ηγεσία τους κάλεσε το σύνολο της κοινότητας, άντρες, γυναίκες κι ακόμα και τα παιδιά, σε μια γιορταστική βδομάδα συγκομιδής του καρπού από τους ελαιώνες του Τελ Χεμπρν, που ανήκουν σε Παλαιστίνιους. Αν και το μάζεμα ελαιόκαρπου από ξένους ελαιώνες απαγορεύεται, τη συγκομιδή φρουρούσαν στρατιώτες από τη φρουρά της περιοχής.
Οι περιοχές της Παλαιστινιακής Αρχής είναι οι μόνες, όπου η συγκομιδή διεξάγεται χωρίς να χρειάζεται οποιουδήποτε είδους άδεια. Εδώ ωστόσο κυκλοφορούν νεαροί έποικοι, οι οποίοι μόλις αντιληφθούν οικογένειες που μαζεύουν τον καρπό, ειδοποιούν διάφορες ομάδες μέσω του Whats App, οι οποίες συγκεντρώνονται κι επιτίθενται. Επιπλέον, με επιστολή του προς το υπουργικό συμβούλιο ο δεύτερος κορυφαίος ακροδεξιός «ακτιβιστής» της κυβέρνησης Ν., ο υπουργός Οικονομικών Σμότριχ, ο ίδιος έποικος και πολιτικός εκφραστής των συμφερόντων των εποίκων, μετά από εκκλήσεις, όπως γράφει, των γυναικών των οικισμών της Δ.Ο. ότι νιώθουν απροστάτευτες, καθώς το 80% των αντρών των οικισμών υπηρετούν σήμερα στη Γάζα, ζητά ο στρατός να απαγορεύσει τη συγκομιδή σε όσους ελαιώνες βρίσκονται κατά μήκος των δρόμων ή κοντά σε οικισμούς – κι ας μην έχει καμιά τέτοια αρμοδιότητα ο στρατός σε περιοχές ευθύνης της Παλαιστινιακής Αρχής.
Αποτέλεσμα; Υπολογίζεται ότι από τις 7 Οκτ. η Δ.Ο., πέρα από την εκτίναξη της ανασφάλειας, αντιμετωπίζει και εκτίναξη της οικονομικής κρίσης, καθώς το ΑΕΠ της μειώθηκε κατά -4.2% και η φτώχεια αυξήθηκε κατά 20%.
Αν αυτή είναι η κατάσταση και στα τρία μέτωπα πολέμου σήμερα,σε ποια κατεύθυνση μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε διέξοδος;
Μέρος ΙΙ. Μια δεύτερη Νάκμπα ως «διέξοδος», και μάλιστα ανθρωπιστική;
Στο πρώτο μέρος είχαμε αφήσει μια ερώτηση αναπάντητη: Αν ξαναρχίσουν οι εχθροπραξίες και o στρατός θυμηθεί ότι είχε μείνει εκεί που καλούσε του Γαζαίους να φύγουν και από τη Νότια Γάζα… – θα πάνε πού;
Οι πιο προοδευτικοί κύκλοι μέσα στο Ισραήλ κατηγορούν τον Ν. ότι για τη Γάζα έχει μια αμφισβητήσιμη, πριν απ’ όλα από άποψη ρεαλιστικότητας, στρατιωτική λύση, ενώ δεν διαθέτει οποιαδήποτε πολιτική λύση. Ο ίδιος πρότεινε, μετά τη στρατιωτική νίκη του Ισραήλ, το οποίο θα έχει και μόνιμα την ευθύνη ασφαλείας της, τη διακυβέρνηση της ν’ αναλάβει η Αίγυπτος – η οποία βεβαίως αρνήθηκε. Ή να την αναλάβει μια ομάδα Αραβικών Κρατών – συναντώντας και πάλι άρνηση.
Σε απάντηση ο Μπάιντεν ξεδίπλωσε την αμερικανική θέση: Θα την αναλάβει η Παλαιστινιακή Αρχή ως πρώτο βήμα προς λύση δύο κρατών, για δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένου παλαιστινιακού κράτους με την ευθύνη ασφάλειας του στο Ισραήλ. Θα χρειαστεί βεβαίως ένα μεταβατικό στάδιο έως ότου η Παλαιστινιακή Αρχή ενισχυθεί αρκετά ώστε να μπορεί να το κάνει αυτό. Γι’ αυτό το στάδιο οι ΗΠΑ θα έβλεπαν ν’ αναλάμβανε τη διακυβέρνηση της Γάζας ένας διεθνής συνασπισμός από τα κράτη που έχουν υπογράψει με το Ισραήλ τις «Συμφωνίες του Αβραάμ», με «υποχρεωτική» τη συμμετοχή Αιγύπτου και Ιορδανίας.
Ο Ν., που έκανε τα πάντα ώστε ν’ αποδυναμώσει πλήρως όχι μόνο οποιαδήποτε λύση δύο κρατών, αλλά και την Παλαιστινιακή Αρχή – ξεκινώντας από την παρακράτηση των κονδυλίων που προορίζονταν για την Παλαιστινιακή Διοίκηση -, ώστε μεταξύ άλλων το Ισραήλ να μπορεί να ισχυρίζεται ότι μετά το θάνατο (βλ. δολοφονία με πολώνιο) του Αραφάτ δεν έχει αντίπαλο, με τον οποίο να έχουν νόημα οι συνομιλίες για το Παλαιστινιακό, αρνήθηκε δημόσια το ουσιαστικότερο συστατικό των αμερικανικών σχεδίων: Οποιαδήποτε σκέψη για μια έστω και «πολύ» μελλοντική παράδοση μιας αποστρατιωτικοποιημένης Γάζας στην Παλαιστινιακή Αρχή. Παρ’ ότι ξέρει ότι αυτοί που μέχρι στιγμής εξασφαλίζουν, στο όνομα του δικαιώματος του Ισραήλ για αυτοπροστασία, τη διεθνή πολιτική «νομιμοποίηση» ενός Πολέμου του Ισραήλ, που έχει μετατρέψει σ’ ερείπια την Πόλη της Γάζας κι έχει εκτινάξει τις «παράπλευρες απώλειες» στα ουράνια, αυτοί που κάνουν δυνατό να βρίσκεται σήμερα το Ισραήλ μέσα στη Γάζα κι εμφανίζονται «δεσμευμένοι» σ΄ ένα τέτοιο πόλεμο στρατιωτικά (με τ’ αεροπλανοφόρα στη Μεσόγειο), διπλωματικά και οικονομικά (μέσω της έκτακτης στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας προς το Ισραήλ), είναι οι Αμερικάνοι.
Στο μεταξύ στρατιώτες άρχισαν να φωτογραφίζονται στα ερείπια της Γάζας με πλακάτ που έλεγαν «Ξανάρθαμε!» και «Θα μείνουμε!» – σε αντίστιξη με το ξήλωμα των εβραϊκών οικισμών το 2005 για να αποδοθεί η Γάζα στους κατοίκους της. Όταν ο Ν. ρωτήθηκε σε συνέντευξη τύπου αν υπάρχει προοπτική επανεγκατάστασης Εβραίων εποίκων, τη χαρακτήρισε ως «μη ρεαλιστική» – και συνέχισε να το κάνει, και όταν μέλη της κυβέρνησης του άρχισαν να μιλούν για εποικισμό. Δε θα μπορούσε να κάνει κι αλλιώς. Όπως είναι γνωστό, οι δυο μοναδικοί όροι που είχε θέσει ο Μπάιντεν για την αμέριστη υποστήριξη που οι ΗΠΑ παρέχουν στο Ισραήλ ήταν: 1. Όχι μετεγκατάσταση των Γαζαίων εκτός Λωρίδας και 2. ‘Οχι Ισραηλινός επανεποικισμός της περιοχής.
Πως φτάσαμε να συζητιέται σοβαρά, σε κύκλους της ακροδεξιάς κυβέρνησης Ν., ως άμεση λύση για τη Γάζα η ιδέα μιας λύσης τύπου Νάκμπα, αλλά πολύ ευρύτερης από εκείνη του 1947-1948; Και, με τυχόν συμμετοχή των Παλαιστινίων της Δ.Ο., μια «λύση-πακέτο» συνολικά για το Παλαιστινιακό;
Μια «κεντρώα συζήτηση» στα ΝΕΑ του Καναλιού 12 κι ένα Χ
Την 26η μέρα του πολέμου ένας βουλευτής του κεντρώου κόμματος Yesh Atid, ο Ραμ Μπεν Μπαράκ, μιλώντας στα ΝΕΑ του Καναλιού 12, δηλ. στη μεγαλύτερης ακροαματικότητας ειδησεογραφική εκπομπή στο Ισραήλ, πρωτοπαρουσίασε αυτή την ιδέα ως εξής: «Αν όλοι στη Γάζα είναι πρόσφυγες, ας τους σκορπίσουμε σε όλο τον κόσμο. Είναι όλοι-όλοι 2,5 εκ. Ας πούμε ότι 100 χώρες θα μπορούσαν να τους μοιραστούν μεταξύ τους, παίρνοντας από 20.000 η καθεμιά. Είναι ανθρωπιστικό, είναι λογικό, έτσι κι αλλιώς είναι πρόσφυγες. Καλύτερα να είσαι πρόσφυγας στον Καναδά, παρά πρόσφυγας στη Γάζα. Αν ο κόσμος θέλει πραγματικά να λύσει αυτό το πρόβλημα, μπορεί να το κάνει.»
Ο δημοσιογράφος Οχάντ Χέμο, που συμμετείχε στην ίδια εκπομπή ως ειδικός σε θέματα παλαιστινιακών υποθέσεων, συμφώνησε μαζί του προσθέτοντας: «Ξέρουμε ότι το όνειρο κάθε Γαζαίου είναι η μετανάστευση.» Ώρες αργότερα ο, οικοδεσπότης της ειδησεογραφικής εκπομπής «Χοριζόντ» στο ίδιο κανάλι, Γκάι Λέρερ έθετε στους ακολούθους του στο Χ (πρώην Τουίτερ) ένα δίλημμα: «Σοβαρό ερώτημα: Γιατί εκατομμύρια Σύριοι πρόσφυγες πηγαίνουν στην Τουρκία και εκατομμύρια Ουκρανοί διασπείρονται σε κάθε μεριά της Ευρώπης, γιατί σε κάθε πόλεμο υπάρχουν πρόσφυγες, μ’ εξαίρεση τον Πόλεμο της Γάζας;»
Ποιο είναι το κενοφανές σε αυτή την υπόθεση; Ότι όλοι οι παραπάνω είναι «κεντρώοι», και κανείς δεν θα εμφανιζόταν με τέτοιες απόψεις μερικούς μήνες πριν. Τέτοιες απόψεις μέχρι τότε ακούγονταν μόνο από τους οπαδούς του μακαρίτη Ραββίνου Καχάν, που έγινε διάσημος όταν το 1985 σε ένα συλλαλητήριο στο Λος Άντζελες είχε ζητήσει να πετάξουν εκτός συνόρων Ισραήλ όλους τους Ισραηλινούς πολίτες παλαιστινιακής καταγωγής – και από άλλους ακροδεξιούς.
Γι αυτό και ακούγοντας τη συζήτηση ένας πρώην βουλευτής, ο Καχανιστής Μπεν Αρί, παρέμβηκε εκστασιασμένος με το ακόλουθο σχόλιο: «Ζούμε μια πραγματικά αποκαλυπτική στιγμή. Ακριβώς στην ετήσια επέτειο θανάτου του Ραββίνου Καχάν, άνθρωποι που κάθονται στο αριστερότερο τηλεοπτικό στούντιο του κόσμου(sic!), συζητούν ανυποψίαστα για μετεγκατάσταση όλων των κατοίκων της Λωρίδας της Γάζας!!! Όχι, δεν είναι φάρσα. Αυτό ακριβώς λένε, και όσοι βρίσκονται μέσα στο στούντιο, όλοι τους ακροαριστεροί, γνέφουν συμφωνώντας. Ο Ραββίνος Καχάν σήμερα δικαιώνεται!»
Και έτσι, λες και άνοιξε ο ασκός του Αιόλου, στο έδαφος μιας συζήτησης μεταξύ «κεντρώων», «απελευθερώθηκαν» διάφοροι ακροδεξιοί υπουργοί για να θέσουν ανοιχτά πλέον το θέμα μιας Νάκμπα τόσο ριζικής, ώστε μπροστά της να ωχριά η πρώτη: Της Νάκμπα νο 2.
Ως γνωστόν Νάκμπα, δηλ. «Καταστροφή», ονόμασαν οι Παλαιστίνιοι τη βίαιη εκδίωξη, με ταυτόχρονη ισοπέδωση χιλιάδων οικισμών, 800.000-900.000 χιλιάδων Παλαιστινίων από το έδαφος του δημιουργούμενου κράτους του Ισραήλ – με αποτέλεσμα την Παλαιστινιακή διασπορά σε όλο τον κόσμο. Γι’ αυτό και η Ιορδανία αποτελείται σήμερα κατά πλειοψηφία από Παλαιστίνιους. Αυτό προς δυστυχία των εποίκων στη Δυτική Όχθη, μέρος των οποίων θα έβλεπε με πολύ καλό μάτι – αν «έπεφταν» σήμερα τα σύνορα με την Ιορδανία και κατάφερναν με τον παλιό καλό δοκιμασμένο τρόπο, κυνηγώντας τους τότε με τη Hagana, τώρα με τις πολιτοφυλακές των εποίκων, να διώξουν τους Παλαιστίνιους κατοίκους της Δυτικής Όχθης προς Ιορδανία – τη δημιουργία στο έδαφος της του δεύτερου κράτους, του Παλαιστινιακού, «απελευθερώνοντας» ταυτόχρονα το σύνολο της γόνιμης αγροτικής γης της Δ.Ο. από τους καλλιεργητές της. Φρουρός ακοίμητος, ωστόσο, του άκαμπτου των συνόρων της Ιορδανίας – ότι κι αν συμβαίνει εντός της Δ.Ο. – στέκει ο Ιορδανός Βασιλιάς, που αν και η Βασίλισσα του είναι Παλαιστίνια, δεν έχει καμιά διάθεση να βρεθεί να βασιλεύει σε μια χώρα με το 80% του πληθυσμού της Παλαιστίνιους. Ο κύριος «βράχος» απέναντι σε οποιοδήποτε σχέδιο Νάκμπα για τη Γάζα είναι, βέβαια, αντίστοιχα ο στενός σύμμαχος του Ν., στρατηγός Σίσι που, επίσης όχι τυχαία κρατά επτασφράγιστα κλειστά από τη δική του πλευρά τα σύνορα Αιγύπτου-Γάζας.
Αυτές οι δυσκολίες δε φαίνεται να κάμπτουν, ωστόσο, τους ακροδεξιούς υπουργούς του Ν.
Ο Σμότριχ, ο οποίος είναι επίσης Υπουργός για τα Εδάφη (όπως ονομάζονται επίσημα στο Ισραήλ τα Κατεχόμενα), έχει δημόσια διακηρύξει το σχέδιο του για εγκατάσταση 1 εκ. Ισραηλινών εποίκων σε νέους οικισμούς στη Σαμάρεια και την Ιουδαία της Δ.Ο. Ως υπουργός Οικονομικών έχει ήδη θεσπίσει νέα οικονομικά κίνητρα για τους εποίκους στον τρέχοντα οικονομικό προϋπολογισμό – και παρά την κατακραυγή, έχει αρνηθεί να διοχετεύσει τα κονδύλια στον Πόλεμο στη Γάζα, αντίθετα αγωνίζεται να προλάβει να τ’ απορροφήσουν όσο γίνεται γρηγορότερα οι έποικοι. Ταυτόχρονα ήδη από τις 7 Οκτωβρίου εμφανίζεται ανάμεσα σε βουλευτές και υπουργούς η έκκληση επανίδρυσης του Gush Katif, του μπλόκ ισραηλινών οικισμών στη Λωρίδα της Γάζας, που εκκενώθηκαν βίαια και ισοπεδώθηκαν από την τότε κυβέρνηση Σαρόν προκειμένου να πετύχει την απαγκίστρωση του 2005.
Αλλά αυτά είναι μεταβατικά μέτρα. Την ιδέα της ίδιας της Νάκμπα, όσον αφορά τουλάχιστο τη Γάζα, έθεσε επίσημα στο τραπέζι μετά τη συζήτηση στο Κανάλι 12 όχι ένας από τους «κλασικούς» ακροδεξιούς «ακτιβιστές», αλλά ο Υπουργός Γεωργίας από το κόμμα του Ν., απ’ το Λικούντ, ο «απλώς δεξιός» Άβι Ντίχτερ, μέλος επίσης του Συμβουλίου Ασφαλείας και πρώην διευθυντής της Σιν Μπετ. Όταν ρωτήθηκε αν οι εικόνες εκκένωσης της Βόρειας Γάζας προς τη Νότια μπορούν να συγκριθούν με εικόνες της Νάκμπα, απάντησε: «Τώρα ξετυλίγεται η Νάκμπα της Γάζας.» Κι όταν ρωτήθηκε τι εννοεί μ’ αυτό, απάντησε: «Η Νάκμπα της Γάζας του 2023. Έτσι θα τελειώσει αυτό.» Κι όταν ρωτήθηκε αν αυτό σημαίνει ότι δε θα επιτραπεί στους κατοίκους της Βόρειας Γάζας να επιστρέψουν στην πόλη τους, απάντησε: «Δεν ξέρω πως θα μπορούσε να γίνει αυτή η επιστροφή, εφόσον η Πόλη της Γάζας μπορεί να είναι η μισή Γάζα ως πληθυσμός, αλλά είναι μόνο το 1/3 ως εδαφική περιοχή.»
Σήμερα ο Σμότριχ δηλώνει απλώς ότι οι IDF θα παραμείνουν πολλά χρόνια στη Γάζα. Αποτελεί ωστόσο κοινό μυστικό ότι Μπεν-Γκβιρ και Σμότριχ επιδιώκουν επανεποικισμό και Νάκμπα ως προοπτική.
Γιατί όμως ο Ν. αντιτίθεται τόσο χλιαρά; Γιατί δεν δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν υπάρχει θέμα Νάκμπα, ώστε να κόψει κάθε συζήτηση ανάμεσα στους υπουργούς και τους βουλευτές του κυβερνητικού συνασπισμού, συμπεριλαμβανομένου και του δικού του κόμματος;
Σε ένα πρώτο επίπεδο, επειδή μέρος της (συρικνούμενης) εκλογικής του βάσης, όχι απλώς του συνασπισμού, αλλά του ίδιου του κόμματος του, του Λικούντ, έχει αυτή την άποψη – και δε θέλει ν’ αποξενωθεί απ’ αυτούς. Αυτή βέβαια είναι η προφανής και «εύκολη» απάντηση. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, νομίζω ότι το κάνει – κι αυτό είναι πολύ πιο επικίνδυνο – για να μην «κλείσει» οριστικά μια τέτοια «δυνατότητα», για ν’ αφήσει όλα τα ενδεχόμενα να παίζουν, να παραμένουν ανοικτά.
Ο Ν. κατηγορείται από μεριάς αυτών που διαδήλωναν καθημερινά έξω απ’ το σπίτι του και δηλώνουν έτοιμοι να συνεχίσουν μόλις ο πόλεμος τελειώσει ότι δε θέλει να τελειώσει ο πόλεμος. Ίσως δεν είναι τελικά τυχαίο και τ’ ότι ο επικεφαλής του στρατού είπε ότι θα πάρει τουλάχιστο ένα χρόνο για να «ξεμπερδέψουν» με τη Χαμάς.
Ο Ν. βρίσκεται στο στόχαστρο μιας τέτοιας κατηγορίας, επειδή μόλις διακηρυχθεί ότι ο πόλεμος έχει τελειώσει, μπαίνει κατευθείαν θέμα για την κυβέρνηση του – κι όχι μόνο για τις τρεις κατηγορίες εναντίον του, που η εξέταση τους «πάγωσε» στο Ανώτατο Δικαστήριο με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης. (Η διακοπή και τερματισμός της δίκης του Ν. στο Ανώτατο Δικαστήριο με βάση τις τρεις εναντίον του κατηγορίες αποτέλεσε βάση τόσο του σχηματισμού του δεξιού/ακροδεξιού κυβερνητικού συνασπισμού όσο και του επιχειρούμενου από τον κυβερνητικό συνασπισμό «συνταγματικού πραξικοπήματος» για ριζική αλλαγή της δικαστικής νομοθεσίας: Τέτοια, που θα μετέτρεπε το Ανώτατο Δικαστήριο σε απλό υποχείριο της εκάστοτε κυβέρνησης του Ισραήλ, αφαιρώντας έναν- έναν, μέχρι και τον τελευταίο, όλους τους βαθμούς ανεξαρτησίας του.) Μόλις τελειώσει ο πόλεμος (ή και πιο μπροστά), ο βασικός πολιτικός του αντίπαλος, ο Στρατηγός Γκαντς, που έγινε προσωρινό μέλος της κυβέρνησης λόγω «πολεμικής ενότητας», θ’ αποχωρήσει και «αυτόματα» ο Ν. θα αντιμετωπίσει την ήδη ευρύτατα διατυπωμένη κατηγορία ότι αυτός – και όχι ο στρατός και οι μυστικές υπηρεσίες, όπως είναι η δική του εναλλακτική «αφήγηση» – είναι ο πραγματικός υπαίτειος για την 7η Οκτώβρη.
Έτσι κι αλλιώς θα έχει ν’ αντιμετωπίσει μια ακόμη πιο δύσκολη κατάσταση με το στρατό και τους εφέδρους, γιατί ήδη η Διεθνής Αμνηστία – και πολλοί άλλοι, μέχρι και Πρωθυπουργοί χωρών της ΕΕ – μιλούν για εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν κατά την «ισοπέδωση» των αμάχων στη Γάζα. Εδώ και καιρό στο Ισραήλ θεωρείται ότι ανάμεσα στο Διεθνές Δικαστήριο – το οποίο βρίσκεται σε διαδικασία διερεύνησης εγκλημάτων πολέμου για προηγούμενες επιδρομές των IDF στη Γάζα – και μέλη της στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας του Ισραήλ, αλλά και «απλούς» αξιωματικούς και στρατιώτες, εν ενεργεία και εφέδρους, βρίσκεται μόνο η όποια ανεξαρτησία του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ισραήλ, η οποία κινδυνεύει από την προσπάθεια πολιτικής επιβίωσης του Ν. ‘Οχι τυχαία (αλλά βεβαίως μάταια), αρχές αυτής της χρονιάς, ερμηνεύοντας επίσημα την άποψη των IDF, ήταν ο ίδιος ο υπουργός Άμυνας της κυβέρνησης Νετανιάχου, Γιοάβ Γκαλάντ, που δήλωσε ότι οι συνεχείς προσπάθειες αλλαγής της δικαστικής νομοθεσίας από την κυβέρνηση συνιστούν «καθαρό, παρόντα και συγκεκριμένο κίνδυνο για την κρατική ασφάλεια»: Επειδή το Διεθνές Δικαστήριο αναλαμβάνει τελικά τέτοιες υποθέσεις μόνο αν κριθεί ότι το Ανώτατο Δικαστήριο της υπό κατηγορία χώρας στερείται την αναγκαία ανεξαρτησία, ώστε να διεξάγει το ίδιο μια «δίκαιη» και «απροκατάληπτη» δικαστική έρευνα.
Γαζαίοι και οι λαοί της περιοχής και του κόσμου αντιμέτωποι
με την προοπτική ενός “never–ending war”
Ο Ν. λοιπόν εμφανίζεται από τους εσωτερικούς του πολιτικούς αντιπάλους να επιθυμεί και να επιδιώκει έναν πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα που δε θα τελειώσει ποτέ – όπως λέγεται στ’ αγγλικά, “a never-ending war”. Θεωρώ βεβαίως ότι ο όρος χρησιμοποιείται περισσότερο μεταφορικά παρά κυριολεκτικά: Ο ίδιος είναι σίγουρο ότι βλέπει ένα συγκεκριμένο χρονικό όριο τερματισμού του πολέμου: τις αμερικάνικες εκλογές.
Μπορεί η AIPAC, το σημαντικότερο lobby υπέρ των Ισραηλινών συμφερόντων στην Ουάσινγκτον, να επιδόθηκε μ’ επιτυχία σ’ ένα όργιο συνδυασμού εκβιασμών και δωροδοκιών, που διέκοψε την υπό διαμόρφωση «αποσκίρτηση» από τη στάση ολόπλευρης υποστήριξης του Ισραήλ, μέρους των πολιτικών προσωπικοτήτων των Δημοκρατικών. Ωστόσο ο Ν. ξέρει ότι τ’ αμερικανικά συμφέροντα και τ’ ανάλογα σχέδια των ΗΠΑ για το μέλλον της περιοχής στηρίζονται σήμερα στην ενίσχυση του «άξονα του Καλού», δηλ. των χωρών των «Συμφωνιών του Αβραάμ» μ’ έμφαση στη Σαουδική Αραβία (ας το πούμε, τουλάχιστον μέχρι και την 6η Οκτωβρίου, «ομαλοποίηση των σχέσεων των Αραβικών χωρών με το Ισραήλ αφήνοντας απ’ έξω το Παλαιστινιακό»), έναντι του «άξονα του Κακού» της περιοχής: Ιράν-Συρίας-Ρωσίας-Χεζμπολάχ-Χαμάς-Ανταρτών Χούθι της Υεμένης-(και πιθανότατα) Ιράκ. Αυτή τη διαδικασία διέκοψε – και σήμερα αποδυναμώνει – η συνέχιση της «ισοπέδωσης» των αμάχων στη Γάζα: Kάνει κακό και ως προς τη σχέση στήριξης της σημερινής Αμερικανικής Κυβέρνησης από την εκλογική της βάση – οι τεράστιες διαδηλώσεις υπέρ των Παλαιστινίων σε όλες τις πόλεις των ΗΠΑ συνιστούν αδιάψευστη μαρτυρία – αλλά και ως προς τη συγκέντρωση των ψήφων των Δημοκρατικών ψηφοφόρων μπρος στις αμερικανικές εκλογές. Επίσης, Μπάιντεν και Μπλίνκεν ξέρουν ότι, όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, είναι αδύνατο οι Αραβικές χώρες «του Αβραάμ», που αυτή τη στιγμή φαίνεται να στήνουν αυτί και ν’ ανταποκρίνονται στις διαθέσεις των λαών τους, να συνεχίσουν ασυννέφιαστα τις σχέσεις με το Ισραήλ χωρίς κάποια έστω συμβολική χειρονομία, που θα εμφανίζει ότι γίνεται ένα βήμα στην κατεύθυνση λύσης του Παλαιστινιακού. Αυτό το τελευταίο είναι αδύνατο να γίνει χωρίς ανάμιξη «Παλαιστίνιου συνομιλητή», που είτε αρέσει είτε όχι στο Ισραήλ (που δε θέλει κανένα «Παλαιστίνιο συνομιλητή») μπορεί να είναι μόνο η (αποδυναμωμένη) Παλαιστινιακή Αρχή. Έτσι, ενώ οι ΗΠΑ παραμένουν δεσμευμένες με το στόχο φυσικής εξόντωσης της Χαμάς, γι’ αυτό και δεν επιτρέπουν να γίνει κουβέντα από κανένα για μόνιμη εκεχειρία με στόχο μια συμφωνία ειρήνευσης, μετά την ερείπωση της Πόλης της Γάζας περιμένουν οι IDF να συνεχίσουν να μάχονται με άλλο τρόπο απ’ ότι το έκαναν στο Βορρά: με όσο γίνεται λιγότερα ερείπια και αίμα αμάχων. Γι’ αυτό κι επαναλαμβάνουν ότι μόλις ξαναξεκινήσει ο πόλεμος, που θα διεξάγεται πια στην Κχαν Γιούνις, την πιο πυκνοκατοικημένη αυτή τη στιγμή πόλη του κόσμου, θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα να κινηθούν οι εγκλωβισμένοι άμαχοι πίσω προς το Βορρά: Κάτι που μέχρι στιγμής κάνει ότι δεν έχει ακούσει, τουλάχιστον δημόσια, η κυβέρνηση Ν., που επιδιώκει να κρατήσει το Βορρά της Λωρίδας «καθαρό από Παλαιστίνιους» έως ότου αποφασίσει τι θα τον κάνει.
Με άλλα λόγια: Ακόμα και άμεσα, πολύ περισσότερο μακροπρόθεσμα, τ’ αμερικάνικα σχέδια για την περιοχή αρχίζουν να μη συμπίπτουν με αυτά του Ν., πολύ περισσότερο της σημερινής κυβέρνησης συνασπισμού του Ισραήλ, που συμπεριλαμβάνει και παθιασμένους εμπνευστές μιας «Νάκμπα-Τελικής Λύσης». Αν λοιπόν δεχτούμε ότι είναι σωστή η κατηγορία που απευθύνουν στον Ν. περί «never-ending war», ένα πράγμα μπορεί να περιμένει ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ από μια τέτοια χρονική επέκταση του πολέμου, που δε μπορεί βέβαια να είναι κυριολεκτικά αέναη: Να κερδίσει χρόνο μέχρι τις αμερικανικές εκλογές και μια πιθανή νίκη του Τραμπ, πράγμα που θα του έλυνε τα χέρια. Υπάρχει η εμπειρία της προηγούμενης θητείας Τραμπ, κατά την οποία το Ισραήλ και ο Ν. κατάφεραν, ενθαρρυνόμενοι από τον Αμερικανό Πρόεδρο και στ’ όνομα του Τραμπικού οράματος της ανταλλαγής του απελευθερωτικού ονείρου των Παλαιστινίων με κάποια ομιχλώδη «χρήματα κι οικονομική ανάπτυξη», να προσαρτήσει: Eν μέσω βροντερής σιωπής, τα Συριακά Υψίπεδα του Γκολάν, τα οποία μέχρι τότε συγκαταλέγονταν στα Κατεχόμενα. Την Αραβική Ανατολική Ιερουσαλήμ, επίσης στα Κατεχόμενα, συνενώνοντας την με την Δυτική και κάνοντας την «ενωμένη Ιερουσαλήμ» νέα πρωτεύουσα του Ισραηλινού Κράτους (ας μην ξεχαστεί ότι, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ για τη λύση των δύο κρατών, η Ανατολική Ιερουσαλήμ προορίζεται για πρωτεύουσα του Παλαιστινιακού Κράτους). Ανακοίνωσε, τέλος, την προσάρτηση από 1 Ιουλίου 2019 του 30% της Δυτικής Όχθης με νομιμοποίηση όλων των Εβραϊκών οικισμών και δημιουργία νέων, το μοναδικό απ’ τα σχέδια της περιόδου που αναγκάστηκε ν’ «αναβάλλει προσωρινά». Και βέβαια δύσκολα θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς χωρίς τον Τραμπ τη «συνταγματική» μετατροπή του Κράτους του Ισραήλ σε Κράτος μόνο των Εβραίων…
Αυτή τη φορά η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρισιμότερη κι ο μαρτυρικός θάνατος χιλιάδων μικρών παιδιών μπορεί ν’ αποδειχτεί μόνο πρόλογος, καθώς το «μίγμα συνδυασμού» είναι πρωτοφανές: Ένας Πρωθυπουργός που δεν υποχωρεί βήμα αντιμέτωπος με σημαντικό τμήμα της ισραηλινής κοινωνίας σε κατάσταση εξέγερσης και είναι έτοιμος να κάνει τα πάντα, ακόμα κι έναν πολύνεκρο «πόλεμο που να μην τελειώνει ποτέ». Προκειμένου να μην ολοκληρωθεί η δίκη του και να μην κινδυνεύει να καταδικαστεί για δωροδοκία, διαφθορά και κατάχρηση εξουσίας – δηλ. προκειμένου να παραμείνει Πρωθυπουργός. Ακροδεξιοί «ακτιβιστές» υπουργοί σε κρίσιμα υπουργεία, οι οποίοι αναρωτιούνται φωναχτά γιατί τέτοιος θόρυβος για την ανάγκη απελευθέρωσης των ομήρων, μήπως το αίμα τους είναι πιο κόκκινο απ’ το αίμα των στρατιωτών των IDF; Eυαγγελίζονται, κόντρα στην επίσημη κυβερνητική πολιτική, ότι στη Γάζα «ήρθαν για να μείνουν», ενώ αρχίζουν να οπλίζουν αλά ΗΠΑ με πολεμικά όπλα εκατοντάδες χιλιάδες δεξιούς και ακροδεξιούς πολίτες σε Ισραήλ και Κατεχόμενα. Οι ίδιοι συντονίζουν ένα όργιο βίας εποίκων και στρατού στην Κατεχόμενη Δυτική Όχθη, μελετημένο να οδηγήσει στην εγκατάλειψη σπιτιών και αγροτικών περιουσιών και το συνωστισμό όσων αξιολογούν τη ζωή τους περισσότερο από τα αγαθά τους στο χώρο ευθύνης μιας Παλαιστινιακής Αρχής τόσο αποδυναμωμένης, που δε φαίνεται να μπορεί να τους προστατεύσει ακόμα και υπό την ευθύνη της. Υπουργούς θρησκευτικής προέλευσης σε κρίσιμα πολεμικά υπουργεία, κάποιοι απ’ αυτούς Μεσσιανιστές, που με τους «Ψαλμούς» της Γραφής στο χέρι ερμηνεύουν τα σημερινά φαινόμενα ως προφητικά προαναφερθέντα και προλέγουν κατ’ αναλογία άμεσες εσχατολογικές εξελίξεις, με ευρύτατες αναφορές στη «φυλή του Αμαλέκ» από το «Πρώτο Βιβλίο του Σαμουήλ»: Εκεί ο Βασιλιάς Σεούλ δίνει εντολή στο Σαμουήλ να μην αφήσει ρουθούνι ζωντανό απ’ τους Αμαληκίτες: «Μην τους λυπηθείτε – θανατώστε άντρες και γυναίκες, παιδιά και βρέφη, βοοειδή και πρόβατα, καμήλες και γαίδούρια.» Αμερικανούς Ευαγγελιστές, φίλους του Ισραήλ, οι οποίοι τόσο μέσα στο Ισραήλ όσο και στις ΗΠΑ, επίσης με τη Βίβλο στο χέρι, διαδίδουν ότι η Γάζα εκτόξευσε την ανθρωπότητα κατευθείαν στα εδάφια της «Αποκάλυψης». Ένα Πρόεδρο Μπάιντεν, που ζήτησε (και πήρε) πλήρη απάλειψη οποιωνδήποτε περιορισμών υπήρχαν για την πρόσβαση των Ισραηλινών στα όπλα του αμερικάνικου τακτικού οπλοστάσιου – χωρίς οποιαδήποτε εξαίρεση, συμπεριλαμβανομένων και των πιο εξελιγμένων, ενώ ετοιμάζεται να διεκδικήσει από το Κογκρέσο νέα κονδύλια 14,5 δις $ ως έκτακτη συμπληρωματική οικονομική βοήθεια των ΗΠΑ προς το Ισραήλ εν μέσω φωνών προειδοποίησης ότι αντί για «ενίσχυση της πολεμικής προσπάθειας», θα καταλήξουν ως δωροδοκίες του Ν. προς τα κόμματα των ακροδεξιών και των θρησκευτικών εταίρων του. Ένα τμήμα των πολιτών του Ισραήλ, που προς το παρόν φορούν χακί και βρίσκονται με το χέρι στη σκανδάλη στη Γάζα, παραμένουν ωστόσο εξεγερμένοι υπέρ της αποκατάστασης της δημοκρατίας. Μια Ισραηλινή κοινωνία, που εδώ και χρόνια διολισθαίνει όλο και πιο πολύ προς τα δεξιά. Και ένα πυρηνικό οπλοστάσιο, με την ύπαρξη του να ομολογείται αποκλειστικά όποτε κάποιος υπουργός ζητά να ρίξουν μια πυρηνική βόμβα στα κεφάλια των Παλαιστινίων, όπως ξανάγινε τώρα με τη Γάζα – και γι’ αυτό πλήρως αρύθμιστο κι εκτός συνθηκών για τα πυρηνικά όπλα.
Εμείς το μόνο που μπορούμε να κάνουμε για όλ’ αυτά είναι μια λογική ανάλυση, τη δημοσιοποίηση της και να κατεβαίνουμε στους δρόμους απαιτώντας να τερματιστούν τα εγκλήματα πολέμου, μόνιμη εκεχειρία και υπενθυμίζοντας ότι δε μπορεί να υπάρξει ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη. Αυτά είναι ταυτόχρονα και πολύ λίγα και πάρα πολλά. Πριν λίγες ώρες κι ενώ έγραφα αυτές τις γραμμές, κατάρρευσε η ανανέωση της προσωρινής εκεχειρίας. Κι ενώ άρχισαν πάλι να μιλούν τα όπλα κι οι βομβαρδισμοί, πρώτη εντολή από μεριάς IDF, σύμφωνα με την ΕΡΤ, ήταν οι άμαχοι της Κχαν Γιούνις να κατευθυνθούν προς Ράφα, προς το συνοριακό πέρασμα Γάζας-Αιγύπτου. Γιατί, άραγε, ακούγοντας το, αν και από κανένα σημείο αυτής της ανάλυσης δεν προκύπτει ότι μπορεί αυτή τη στιγμή ν’ αρχίσει να συντελείται Νάκμπα, ένιωσα μια ανατριχίλα να με κατακλύζει;
…………………………………………………………….
Η πληροφόρηση, στην οποία στηρίχτηκε το παραπάνω κείμενο, προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από τα τελευταία 50 περίπου ημερήσια αγγλόφωνα newsletters της ψηφιακής ημερήσιας έκδοσης της ισραηλινής εφημερίδας Haaretz.
Reviewed by Νάντια Βαλαβάνη
on
5:59:00 μ.μ.
Rating:
