Συνέχιση της συζήτησης επί του προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού 2013. (2η συνεδρίαση)

Από τα Πρακτικά της Βουλής

...... 10 Οκτωβρίου 2012, ημέρα Τετάρτη και ώρα 15:05΄, στην Αίθουσα «Προέδρου Αθανασίου Κων. Τσαλδάρη» (223) του Μεγάρου της Βουλής. ...

ΟΛΓΑ – ΝΑΝΤΙΑ ΒΑΛΑΒΑΝΗ (Ειδική Εισηγήτρια του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – ΕΚΜ): 

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, δυστυχώς όπως φαίνεται και από το Προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού 2013, δεν ζούμε σε εποχές που τα μεταφυσικά οικονομικά του «ενάρετου κύκλου της δημοσιονομικής σταθερότητας και της ανάπτυξης», που ασπάζεται ο κ. Υπουργός των Οικονομικών, μπορούν να εξαναγκαστούν να βρεθούν αντιμέτωπα με τη ζωή. Και όχι με μαθηματικά μοντέλα εξαιρετικά αμφισβητούμενων υποθέσεων, που κόντρα σε όλα τα δεδομένα επιμένουν ότι μπορείς να πετύχεις μεγέθυνση της οικονομίας συρρικνώνοντάς την, καθώς περιορίζονται να παράσχουν τεχνική υποστήριξη στην πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης που ενσωματώνουν τα Μνημόνια. Ας συμπεραίνει η, μόλις δημοσιοποιημένη, Ετήσια Έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας παραθέτοντας στοιχεία από 28 χώρες, ότι οι προβλέψεις των κυβερνήσεων -εννοείται και του ΔΝΤ- για τον αντίκτυπο της δημοσιονομικής λιτότητας, ήταν από την αρχή της κρίσης συστημικά υπεραισιόδοξες, καθώς υποτιμούσαν τη ζημιά στην οικονομία και στην ανάπτυξη: Ενώ από την αρχή της μεγάλης ύφεσης ο πολλαπλασιαστής που χρησιμοποιούν κυβερνήσεις και ΔΝΤ για να υπολογίσουν τις επιπτώσεις της λιτότητας επάνω στην ανάπτυξη είναι 0,5%, τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα δείχνουν ότι στην πραγματικότητα οι πολλαπλασιαστές κυμαίνονται μεταξύ 0,9% και 1,7%, δηλαδή η ζημιά που γίνεται κάθε φορά στην πραγματική οικονομία μπορεί να προσεγγίζει ακόμη και το διπλάσιο από το μέγεθος της κοινωνικής δαπάνης που «τσεκουρώνεται». Ας συμπεραίνει για την Ευρώπη ο, γνωστός και κάθε άλλο παρά αριστερός, σχολιαστής των γερμανικών Financial Times, Βόλφγκανγκ Μινχάου την προηγούμενη Κυριακή ότι «φτάσαμε σε ένα σημείο που οι πολιτικές που υιοθετήθηκαν ως διέξοδος στο πρόβλημα της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης, προκαλούν πολύ μεγαλύτερη ζημιά από τα αρχικά προβλήματα που την προκάλεσαν. Αυτό έχει γίνει οδυνηρά φανερό στην Ελλάδα και γίνεται όλο και πιο φανερό στην Ισπανία». 

 Αν γινόταν δυνατόν να περάσουμε από τα νούμερα στην πραγματική κατάσταση των ανθρώπων στην Ελλάδα, δεν θα μπορούσε να εμφανιστεί σήμερα στην Επιτροπή ένα τέτοιο Προσχέδιο Προϋπολογισμού, που αποτελεί την πιο κραυγαλέα ομολογία αποτυχίας του ακολουθούμενου σχεδίου και πολιτικής. Παρόλο που κανένας δείκτης δεν «πιάστηκε» ούτε καν σε σχέση με τον αναπροσαρμοσμένο Συμπληρωματικό Προϋπολογισμό 2012, με μοναδική εξαίρεση το κόψιμο μισθών και συντάξεων που επιτεύχθηκε πλήρως, το προσχέδιο 2013 επιμένει στη συνέχιση της ίδιας, ταυτόχρονα αδιέξοδης και καταστροφικής, νεοφιλελεύθερης στρατηγικής.

 Έτσι ανατροφοδοτείται το σπιράλ «έλλειμμα – μέτρα - μεγαλύτερη ύφεση κ.ο.κ.», σε μια νέα, βιαιότερη ακόμα φάση της. Όπως αυτή εμφανίζεται με την ενσωμάτωση στο Προσχεδίο του συμφωνημένου για τα 2013 από τους τρεις αρχηγούς, πρόσθετου τσεκουρώματος ύψους 7,8 δισεκατομμυρίων ενός λαού εξαντλημένου από την συνεχή λιτότητα, τη συνεχιζόμενη απώλεια θέσεων εργασίας και την καταστροφή του Α.Ε.Π. συν ενός παραπέρα γιγάντιου πακέτου ακόμη υπό συζήτηση. Με ταυτόχρονη φορολογική λεηλασία, χάρη στο «νέο, απλό και σταθερό φορολογικό σύστημα», όπως χαρακτηρίζεται στο Προσχέδιο, όσου εισοδήματος απομένει σε εργαζόμενους, αυτοαπασχολούμενους και συνταξιούχους, μέσω μιας τεράστιας διεύρυνσης της φορολογητέας ύλης και του φορολογικού σώματος όχι προς τα «πάνω», όχι προς τις «λίστες», αλλά προς τους «κάτω», που έχουν σηκώσει από την αρχή όλο το βάρος της δημοσιονομικής «πειθάρχησης». 

Οι «δίκαια μοιρασμένες θυσίες» δεν είναι, και πάλι, παρά το «άλλοθι» για τον ξεκάθαρα ταξικό χαρακτήρα του προϋπολογισμού. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ετήσιας Μακροοικονομικής Βάσης Πληροφοριών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ μεταξύ 2010 και τέλους της παρούσας χρονιάς θα έχει χαθεί το ένα τέταρτο του συνολικού εισοδήματος από την εργασία, δηλαδή του εισοδήματος μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων, το καθαρό λειτουργικό πλεόνασμα, δηλαδή, τα κέρδη, οι τόκοι και οι πρόσοδοι, το οποίο στη διετία 2010 - 2011 είχε απώλειες 4 δισ. ή 10% σε σχέση με το 2009, το 2012 θα παρουσιάσει πλεόνασμα και θα έχει επανέλθει στο επίπεδο του 2009: Μια ανάκαμψη κερδών, που εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί εφόσον συνεχισθεί η σημερινή πολιτική, χωρίς να συμβαίνει καμία επένδυση. Κι αυτό γιατί, ενώ κατά τη διετία 2010 - 2011 η μείωση των μισθών είχε σημαντικότερη επίπτωση ως μείωση της ζήτησης παρά ως μείωση του κόστους εργασίας, οδηγώντας σε μείωση της κερδοφορίας παρά τις –επιτυχημένες- προσπάθειες των μεγάλων επιχειρήσεων να κρατήσουν ψηλά τις τιμές, με αποτέλεσμα να υπάρχει πληθωρισμός αντί για αποπληθωρισμό, το 2012 η εφαρμογή των ρυθμίσεων του Δεύτερου Μνημονίου, που με διοικητικό τρόπο αλλάζει ριζικά τους θεσμούς και τους συσχετισμούς στην αγορά εργασίας, αλλάζει την τάση και την εικόνα. Έτσι ώστε μικρή πτώση της ζήτησης και του όγκου των πωλήσεων να οδηγεί πλέον σε πολύ μεγαλύτερη πτώση των μισθών, καθώς επιχειρείται μια καθαρή διοικητική παρέμβαση υπέρ του κέρδους, ώστε η πτώση των μισθών ως κόστος να γίνει πολύ σημαντικότερη από την πτώση των μισθών ως ζήτηση. 

Το τελευταίο εύρημα που ετοιμάζει ο Υπουργός Εργασίας, η συμπλήρωση αυτού του μηχανισμού με την αντικατάσταση της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας για τον κατώτερο μισθό από τον ορισμό ενός «μισθού εργασίας» από ένα είδος «εργατικής» ή μάλλον «εργοδοτικής ανεξάρτητης αρχής», που θα τον καθορίζει όπως η ΡΑΕ την τιμή του ηλεκτρικού, ως ένα ακόμη τιμολόγιο, θα προκαλέσει ελεύθερη πτώση του μέσου μισθού εργασίας στον ιδιωτικό τομέα και την πραγματική εξαθλίωση όσων δουλεύουν ακόμα.

 Όσον αφορά το νέο τσεκούρωμα των 7,8 δισεκατομμυρίων - που στο πλαίσιο της εξοικονόμησης 5,1 δισεκατομμυρίων από μισθούς στο δημόσιο, συντάξεις και προνοιακά επιδόματα, συμπεριλαμβάνει και το τραγικό μέτρο αύξησης της ηλικίας συνταξιοδότησης κατά δύο χρόνια, από τα 65 στα 67, για εξοικονόμηση, σύμφωνα με το Προσχέδιο, όλων - όλων 5 εκατομμυρίων ευρώ μέσα στο 2013 -, θα έρθει να προστεθεί στα 49 δισεκατομμύρια ευρώ ή 22,5% του Α.Ε.Π. συνολικά, που έχουν αφαιρεθεί από τη ζωή των ανθρώπων και από την πραγματική οικονομία, ανεβάζοντας στα 56,3 δισεκατομμύρια ευρώ σωρευτικά τις λεγόμενες «θυσίες του λαού» μεταξύ μόλις 2010 - 2013. 

Αν αναλογιστούμε μόνο ότι πρόθεση της Τρόικας για τα μέτρα είναι να διαμορφωθούν σε ακόμα ψηλότερο επίπεδο, καταλαβαίνουμε γιατί, αν δεν αποτραπεί η ψήφιση τους, η προοπτική είναι για κοινωνικό ολοκαύτωμα. 

Στο προσχέδιο, το Υπουργείο Οικονομικών επαίρεται ότι χάρη στα δημοσιονομικά μέτρα που ελήφθησαν, δηλαδή ως αποτέλεσμα των παραπάνω ανθρωποθυσιών, το πρωτογενές έλλειμμα στη διετία 2010 - 2011 μειώθηκε κατά 8,4 εκατοστιαίες μονάδες του Α.Ε.Π., σημειώνοντας τη «μεγαλύτερη μείωση που έχει σημειωθεί από κράτος μέλος της Ευρωζώνης». 

 Αυτό, όμως, που έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον και δεν αναφέρεται στο προσχέδιο είναι η φθίνουσα επίδραση στο πρωτογενές έλλειμμα των μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής. Από τις 6 εκατοστιαίες μονάδες το 2010, μειώθηκε μόνο κατά 2,4 εκατοστιαίες μονάδες το 2011. Το 2012 η προβλεπόμενη μείωση είναι οριακή, μόλις 0,7 μονάδες. Με άλλα λόγια, η μείωση τείνει πλέον προς το 0 και δεν αποκλείεται να αναστραφεί. Και έτσι, ενώ ο Μινώταυρος των μέτρων συνεχίζει να καταβροχθίζει ανθρώπους, εξαλείφεται η προοπτική του «ενάρετου κύκλου» του κ. Στουρνάρα. Ωστόσο, αυτό δεν είναι αρκετό για να σταματήσει την αδιόρθωτη αισιοδοξία του Υπουργείου Οικονομικών, τόσο ώστε η Τρόικα να αισθάνεται υποχρεωμένη να παρέμβει διορθωτικά. Όπως πληροφορηθήκαμε από τις Κυριακάτικες εφημερίδες, σε αντίθεση με την Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, οι τροϊκανοί στην Αθήνα δουλεύουν με υπόθεση εργασίας ότι το νέο Μνημόνιο θα έχει ως στόχο την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 4,5% το 2016, αντί για το προβλεπόμενο το 2014 και μηδενικού πρωτογενούς ελλείμματος το 2013, αντί για το προβλεπόμενο στο Προσχέδιο πλεόνασμα 1,1%. 

 Αυτό είναι τελικά το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχει το Προσχέδιο 2013: Απεικονίζει μια καθαρά εικονική μακροοικονομική πραγματικότητα, με πλέον κραυγαλέα παραπλάνηση τα δύο μεγέθη στο επίκεντρο του: Το χρέος και την ύφεση. 

 Η ύφεση ως αποτέλεσμα των μέτρων αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο-στόχο της πολιτικής της εσωτερικής υποτίμησης και ο έλεγχος της πρόβλεψης της είναι κρίσιμος. Κάθε αστοχία γύρω από το προβλεπόμενο ποσοστό της οδηγεί στο επόμενο κύμα «τελευταίων μέτρων» που, βάσει και της ρήτρας απόκλισης και αναπλήρωσης, που περιέχεται στο Πρώτο Μνημόνιο, οδηγεί ξανά σε νέα μέτρα. Το εικονικό σενάριο του Προσχεδίου στηρίζεται σε μια εμφανέστατα εκτός πραγματικότητας πρόβλεψη για το 2013 για ύφεση 3,8% στην Ελλάδα που αντιστοιχεί σε πρόβλεψη για παγκόσμια ανάκαμψη 3,9% και για αναιμική ανάπτυξη 0,7% στην ευρωζώνη. Με υποτιθέμενη πηγή του Προσχεδίου τα στοιχεία του ΔΝΤ, το Ταμείο έχει ήδη αυτές τις μέρες υποβαθμίσει τις προβλέψεις του σε 3,6% παγκόσμια και μόλις 0,2% για την Ευρωζώνη, στο οποίο συνεισφέρει η Γερμανία με 0,9% έναντι αρχικής πρόβλεψης 1,4%... 

Πόση θα είναι η ανατροπή της πρόβλεψης για την Ελλάδα, όταν όλες οι μέχρι τώρα προβλέψεις ΔΝΤ και μνημονιακών κυβερνήσεων έχουν διαψευστεί πανηγυρικά, με τελευταία την πρόβλεψη για την ύφεση το 2012 που ξεκίνησε από τα αναγραφόμενο στο Μνημόνιο 2,5% για να κλείσει, απ' ό,τι φαίνεται, πάνω από 7%; Στις εφημερίδες γράφεται ότι το ΔΝΤ στις διαπραγματεύσεις με την τρικομματική κυβέρνηση έχει αναθεωρήσει την ύφεση σε 5%-6%, ενώ το Citygroup την τοποθετεί στο 10%. Επομένως, έχει ήδη διαψευστεί η κεντρική υπόθεση του Προσχεδίου 2013, το οποίο προφανώς κατατέθηκε με αυτό το περιεχόμενο μόνο και μόνο για να είναι τυπικά σύννομο το Υπουργείο Οικονομικών. Ενώ ο επόμενος μετασχηματισμός του σε κείμενο προϋπολογισμού αναμένεται να συντελεστεί όχι αφού ο Υπουργός συμβουλευτεί τα πρακτικά της συζήτησης στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, όπως προβλέπει ο Κανονισμός της Βουλής, αλλά σύμφωνα με ό, τι υπαγορεύσει τελικά η τρόικα. 

Το ότι αυτό το απαιτεί η Τρόικα, δεν αποτελεί κανενός είδους δικαιολογία. Εδώ οδήγησαν οι ψευδώνυμες προεκλογικές δεσμεύσεις των κομμάτων της συγκυβέρνησης για ένα «καλύτερο μνημόνιο» και για «σταδιακή απαγκίστρωση». Στην επιδείνωση των σαδομαζοχιστικών οικονομικών, αν μου επιτρέπεται να παραφράσω το πρόσφατο tweet του Ρουμπινί ότι «η λιτότητα, ως ο δρόμος που διάλεξε η Ευρώπη για την ευημερία, δεν είναι παρά τα οικονομικά του Μαρκησίου ντε Σαντ». Αποδεικνύοντας την ορθότητα της θέσης του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, ότι το μνημόνιο δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης, αλλά μόνο ν΄ ακυρωθεί, ώστε να μπορέσει ν΄αποτελέσει αντικείμενο καταγγελίας και μιας επαναδιαπραγμάτευσης βασισμένης στη μόνη ρεαλιστική λύση, το δραστικό κούρεμα του και την αποπληρωμή του υπόλοιπου με ρήτρα ανάπτυξης, το πραγματικό πρόβλημα, αυτό μπροστά στο οποίο έκλειναν τα μάτια από την αρχή, δηλαδή το χρέος. Ως προϋπόθεση για ανακοπή της ελεύθερης πτώσης οικονομίας και ανθρώπων, για να γίνει δυνατό να περάσουμε σε μια παραγωγική αναστροφή στην κατεύθυνση μιας ανάπτυξης φιλικής στο περιβάλλον και στον εργαζόμενο άνθρωπο. 

Στο Προσχέδιο κατονομάζεται ως κεντρικός στρατηγικός στόχος η βιωσιμότητα του χρέους. Οι αριθμοί αναφοράς γι' αυτό, σε πλήρες διαζύγιο με οποιαδήποτε πιθανή εκδοχή εξέλιξης της πραγματικότητας, αποκαλύπτουν την «φούσκα» του PSI, που έγινε με τρόπο ώστε να «κουρέψουμε» κυρίως τον εαυτό μας. Το Προσχέδιο εξακολουθεί να κινείται με την βασική παραδοχή του PSI για χρέος το 2020 στο 120% του Α.Ε.Π… Όμως, καθώς το Α.Ε.Π. διαρκώς συρρικνώνεται, το «κουρεμένο» χρέος, ενισχυμένο και από τον θηριώδη δανεισμό της νέας δανειακής σύμβασης, εκ των οποίων τα 50 δις προορίζονται για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών υπέρ των ιδιωτών τραπεζιτών, ενώ δεν υπάρχει καμία πρόνοια για τα Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να είναι σ' αυτό το επίπεδο των 2020: Σύμφωνα και με την τελευταία ετήσια έκθεση του ΔΝΤ, το «ακούρευτο» 165,4% του Α.Ε.Π. το 2011 προβλέπεται να φτάσει στο «κουρεμένο» 181,8% το 2013. Στην καλύτερη εκδοχή το χρέος θα είναι τουλάχιστον 140% το 2020, άρα μη βιώσιμο και με τα μέτρα των δανειστών. 

 Η αέναη προσθήκη μέτρων σε έναν εξαντλημένο λαό και το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας του, στρατηγικών επιχειρήσεων και δημόσιας γης σε ένα μεγάλο φαγοπότι με ατζέντη το ΤΑΙΠΕΔ, απλώς θα πετάξει στο μαύρο πηγάδι του χρέους τα μέσα, τα εργαλεία και τις δυνατότητες για μια αυριανή παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Γι' αυτό και είναι ανάγκη οι εργαζόμενοι να το προλάβουν.

 Έναν προϋπολογισμό με ένα τέτοιο περιεχόμενο, όπως είναι φυσικό, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ δε μπορεί να τον ψηφίσει.